Kıbrıs’ta yeni bir tahlil süreci ihtimalini ortaya çıkaran gelişmeler yalnızca ABD Senatörünün geçen hafta -ilk defa- direkt KKTC’nin Ercan Havalimanına inmesi, daha doğrusu bunun kamuoyouna açık yapılması değil elbette. O hususa geleceğiz lakin evvel bir görüntüye bakalım.
Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat zelzelelerinin 55 bin can kaybı yanı sıra Türkiye’deki ekonomik krizi derinleştirici tesiri, buna karşın Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan2ın 14-28 Mayıs seçimlerindeki siyasi zaferi Türkiye’nin Batıyla bağlarında yeni ve değişik bir iklimin tetikleyicisi oldu. Kıbrıs da bundan muaf olmadı. 2017 Temmuz’unda Crans Montana’da görüşme süreci Rum liderliğince çökertildiğinden bu yana devam eden iki bölgeli, iki halklı federasyon, konfederasyon, iki devletli tahlil tartışmaları, son vakitlerde yerini adayı sonuçta “bütünlüklü çözüme” götürecek “incremental” yahut “aşamalı” tahlil sürecine bırakmış üzere.
İki yıl evvel İngiltere tarafından ortaya atılan “aşamalı çözüm” önerisi temel prestijiyle Kıbrıs meselesine “bütünlüklü çözüm” sağlama emeliyle çeşitli orta tahlil istasyonları yahut kamuoyuna daha fazla yansıyan tanımlamayla “iyi niyet paketleri” ile ilerlemeye dayanıyor.
Oyun değiştirici faktörler
Suriye iç savaşıyla birlikte on küsur yıldır devam eden sığınmacı meselesinin, 6 Şubat sarsıntısı sonrasında ekonomik krizdeki Türkiye’nin haddinin sonuna yaklaşması “oyun değiştirici” (İngilizcesiyle “game changer”) faktör sayılabilir. 14 ve 28 Mayıs seçimlerinde Cumhurbaşkanı Erdoğan ve iktidardaki AKP-MHP başarısı ve AKP’nin MHP’ye, hasebiyle milliyetçi siyasetlere giderek daha çok bağımlı olduğu, bunun da Türk siyasetinde alternatifinin kalmadığı algısın Batı dünyasında derinleşti.
Sadece Türkiye üzerinden Avrupa kapılarına yığılabilecek Suriye, Afgan, Irak ve sair ülkelerden gelen mülteciler yanı sıra Türk vatandaşı fiili mülteciler konusu da var. Son bir yılda yalnızca Almanya’da yeni bir ömür kurmaya çalışan Türk vatandaşlarının sayısının 30 bini geçmesi Şengen Bölgesi vize kahrının sebebi gösteriliyor. Son devirde satılan Türk vatandaşlığından yararlanan “yeni Türklerin” Avrupa’ya göçünün engellenmesi Türkiye ile AB ortasında önemli bir sorun olarak durmakta. Türk yetkilerin Brüksel’deki temaslarda doğum yerine nazaran vize süreçlerinin kıymetlendirilmesi önerisi de sonuç vermedi. Vize konusunda kısa periyotta önemli bir ilerleme sağlanması sıkıntı görünmekte.
Türk-Yunan süreci
Özellikle Yunanistan’ın Türkiye ile yeni açılım muhtaçlığını en fazla hisseden ülkelerden olduğu Yunan Başbakanı Kiriakos Miçotakis’in geçen hafta 31 Temmuz’da Kıbrıs Rum kısmına yaptığı ziyaret ile daha besbelli oldu.
Ziyaret öncesinde çeşitli gazetelerdeki haberlerde seyahatin Kıbrıs sorunu açısından ne kadar kıymetli olduğu yanı sıra, Miçotakis’in Rum Başkan Nikos Hristodoulis’in “ne kadar samimi” olduğunu ve “Kıbrıs sıkıntısında tahlil konusunda gerçek manada ileri adım atıp atmayacağını” görmek istediğini belirtiyordu. Seyahat akabinde ise diplomasi muhabirlerinin “anlaşma yok” diye yorumlayabilecekleri o meşhur “Verimli tartışmalar yapıldı” müphem tabirinden diğer bilgi alamadılar.
Yunanistan’ın bile Kıbrıs Rumlarına “Ya önemli adım atın, mevcut durumdan ileri fakat önemli bir şeyler söyleyin, ya da Atina’dan yahut öbür AB başkentlerinden takviye beklemeyin” diyecek noktaya gelmesi, Rum önderin niçin Kıbrıs konusunda Ankara ve Kuzey Kıbrıs’ın kabul etmeye yanaşmadığı AB özel temsilcisi atanmasını sağlayamadığını da açıklıyor.
Yazının tamamı burada.
