Giderek derinleşen ekonomik kriz, besin fiyatlarındaki önemli artış bilhassa dar gelirli aileleri vuruyor. Bu durum sağlıklı ve istikrarlı beslenmeyi de etkiliyor, çocuklarda yetersiz beslenme yaygınlaşıyor.
Birgün’den Sibel Bahçetepe’ye konuşan Türk Tabipleri Birliği (TTB) Okul Sıhhati Çalışma Grubu’ndan Prof. Dr. Nursel Şahin, protein ve güç yetersizliğindeki bir beslenmenin birçok organda gelişme geriliğine neden olacağını söyledi.
Şahin, anne karnından başlayarak, bilhassa 4 yaşına kadar sıhhatsiz beslenen çocukların hayata bir adım geriden başladığını söyledi. Şahin, “Bu periyotta protein, vitaminler ya da eser elementlerden eksik beslenilirse, fizikî ve mental gelişme geriliği olur, bağışıklık zayıfladığı için sık hastalanılır” dedi.
“Bilişsel ve mental gerilik oluşmaya başladı”
Prof. Şahin, besin fiyatlarının artmasıyla beslenmede önemli eksikler olduğunu anımsatarak, şöyle devam etti:
“Çocukların okullardaki başarısı düşmeye başladı. Birtakım tarama testlerinde ve endekslerle arandığında bilişsel ve mental gerilik de oluşmaya başladığını görüyoruz. Yetersiz beslenme demir, çinko, B vitamini, B12 üzere pek çok vitamin açısından eksiklere yol açıyor. Bodur, gelişimi eksik, obez çocukların olduğu bir toplum yapısı ile karşı karşıyayız. Türkiye nüfusunun büyük çoğunluğu makarna ve pilavı, ekmeği bol olan beslenme ile karnını doyuruyor. Lakin içinde et, süt, peynir, yumurta besin hususlarını ya da meyveyi, yani temel besin öğelerini almıyor. Yalnızca kilo artırımı oluyor. Karnı şiş çocuklar oluyor.”
Şahin, makus beslenmenin Türkiye için bir halk sıhhati sorunu haline gelmeye başladığına dikkat çekerek “Bir kamusal siyaset olmalı. Okullarda kesinlikle yemekhaneler olmalı ve bir öğün fiyatsız yemek verilmeli” dedi.
“Kısa uzunluk beslenme yetersizliği göstergesi”
Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Derneği İdare Şurası Lider Yardımcısı Prof. Dr. Cengiz Kara ise olağan büyümenin genel sıhhat göstergesi olduğunu belirterek “Büyüme olağan değilse bir sıhhat sorunu var demektir. Bu nedenle çocuklarda büyüme takibi çok önemlidir” dedi.
Kısa boyun kronik beslenme yetersizliğinin göstergesi olduğunu kaydeden Kara, şöyle devam etti: “Bir toplumda kısa (bodur) çocuk oranı ne kadar yüksekse beslenme yetersizliği o kadar yaygın bir sorun demektir. Dünya Sıhhat Örgütü datalarına nazaran, her 5 çocuktan birinde büyüme geriliği ve beslenme yetersizliği var. Tüm dünyada büyüme geriliğinin en sık nedeni yoksulluğa bağlı beslenme yetersizliğidir.”
Kırsalda bodurluk oranı artıyor
•TÜİK’in ‘2022 Türkiye Çocuk Araştırmasına’ nazaran; ülkede ekmek yahut makarna üzere yiyecekleri her gün tüketen çocuk sayısı yüzde 62,4.
•Meyveyi her gün tüketen çocukların oranı yüzde 50,5.
•Sebzeyi her gün tüketen çocukların oranı yüzde 33.
•Et, tavuk yahut balığı her gün tüketen çocukların oranı yüzde 12,7.
•Dünya Besin Örgütü’nün 2022 datalarına nazaran, Türkiye’de 14,8 milyon kişi yetersiz besleniyor.
•Yetersiz beslenme oranının en yüksek olduğu vilayet yüzde 20,6 ile Şırnak.
•BM’nin 2023 Sürdürülebilir Kalkınma Raporu ise Türkiye’de yetersiz beslenmenin yaygınlık oranını yüzde 2,5, 5 yaş altı çocuklardaki bodurluk oranını yüzde 5,5.
•Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü’nün Türkiye Nüfus ve Sıhhat Araştırması (TNSA) bilgilerine nazaran, 5 yaş altı çocuklarda kısa uzunluk oranı yaklaşık yüzde 10.
•Kırsal bölgelerde kısa uzunluk oranı yüzde 15 iken kentsel alanda yüzde 8.
•Dünya Sıhhat Örgütü datalarına nazaran, dünyada 5 yaş altındaki 144 milyon çocuk bodur.
Kısa Dalga
