Suudi Arabistan ve Rusya’nın istekli arz kesintilerini yıl sonuna kadar uzatmasının akabinde piyasaların arz külfetine ait kaygıları nedeniyle Brent cinsi ham petrolün varil fiyatı dün 91 dolar düzeyine kadar yükselerek Kasım 2022’den bu yana en yüksek seviyeyi test etti. Yatırımcılar Suudi Arabistan ve Rusya’nın istekli kesintileri ekim ayına kadar uzatmasını bekliyordu lakin üç aylık uzatma kararı sürpriz olarak nitelendirildi. Kuşkusuz, petrol fiyatlarındaki yükseliş global büyüme temasına ve enflasyonla savaşa ‘balta’ vuracaktır. Dahası, petrol fiyatlarının yükselmesi, Türkiye ve KKTC üzere net güç ithalatçısı olan ülkeler için de (cari açık ve enflasyonla savaş) pek de olumlu olmadığını not düşelim.
Arz kesintisinin uzatılması, bilhassa ABD’de enflasyonu azaltmak için daha fazla mali sıkılaştırma mümkünlüğünü da artırdı. ABD’de dün açıklanan imalat bölümü PMI verisi büyüme ile daralmanın ayrıştığı eşik 50 pahasının altında 10. ayını geçirmesine karşın istikrara kavuştuğunun (beklentilerden daha âlâ veri) anlaşılması, hatta, cuma günü açıklanan istihdam raporunun işgücü piyasasının gevşediğini göstermesine karşın imalat kesiminde istikrara işaret etmesi, FED’in de faiz oranlarını uzun bir müddet yüksek düzeyde tutabileceğine inanışını artırdı. ABD dolarının piyasa faizi olan 10 yıllık devlet tahvil getirisi %4,27 düzeyine dayanarak son 2 iş gününde 20 baz puan yükseldi!
Elbette, risksiz faiz oranı olarak görülen faizin yükselmesi, faiz getirisi olmayan altının ons fiyatını 1,925 dolar düzeyine kadar itti. Altın 3 haftadır, 1,940 dolar düzeyinden haftalık kapanış gerçekleştiriyor. Doların piyasa faizinin yükselmesi sonrasında, sepet bazında döviz kuru olan DXY de kesintisiz bir biçimde 8 haftadır yükselişini devam ettirerek 105 düzeyine dayandı. Teknik mânâda üstte 105,4 düzeyine dikkat edeceğiz. Doların güçlenmesi EUR ve GBP üzerinde de baskı kurdu. Sterlin dün 1,2525 ile haziran ayından bu yana en düşük düzeye indi. Daha da aşağıda 1,2470 düzeyini takip ediyoruz.
Türkiye cephesinde ise dün iktisatta istikrarı sağlamaya yardımcı olması açısından Dünya Bankası’nın Türkiye fonunu ikiye katlayarak 35 milyar dolara çıkarmasının görüşüldüğü öne sürüldü. Bloomberg’ün özel haberinde, mevcut 17 milyar dolarlık programa ek olarak önümüzdeki 3 yıl için 18 milyar dolarlık fon ayrılmasının gündemde olduğu yazıldı. Programın, hükümete direkt kredi aktarılmasının yanı sıra özel kesimin de desteklenmesini içerdiği belirtiliyor. Hususla ilgili olarak resmî otoritelerden rastgele bir teyit gelmese de, Türk mali piyasaları habere olumlu bir reaksiyon gösterdi.
Öte yandan TCMB Ağustos ayı gerçek efektif döviz kuru istatistiklerini yayımladı. Buna nazaran Ağustos’ta TÜFE bazlı endeks bedel kazandı. Elbette bunu yüksek enflasyona karşın kurunun yükseliş kaydetmemesi, hatta geçen ay da bir ölçü gerilemesi olarak değerlendirdik. Büyük fotoğrafta, TL’nin tarihi manada taban düzeylerde olmasına karşın, dış ticaret tarafında kaydettiği açık, rekabet dezavantajına işaret ediyor.
Dün Kabine toplantısı akabinde konuşan Sn. Cumhurbaşkanı Erdoğan, enflasyonla daha sıkı çaba gerektiğini belirtti. Bu açıklamanın TCMB’nin de elini daha fazla rahatlacatacağı formunda yorumladık. USDTRY kuru dün 26,80 düzeyine varan bir yükseliş kaydetse de, ‘kontrollü’ seyrini müdafaaya devam etti. Denetim altında olan bir öteki piyasa olan tahvil faizlerinde de kenara itersek, pay senetleri ve CDS piyasasında hareketliliğin devam ettiğini görüyoruz. CDS risk priminin 374 baz puanla son 2 yılın en düşük düzeyine gerilemesi akabinde Türkiye eurobondlarının da fiyatlar arttı, getirileri ise düştü. Dün Vakıfbank’ın 5 yıl vadeli %9 kupon faizli USD cinsi eurobond ihracının başarılı geçtiğini, yaklaşık 3 kat talep geldiğini ve %9,125 getiri ile (aynı vadede Türkiye eurobondu %8 getiri ile süreç görüyor) 750 milyon dolar borçlandığını gördük. CDS risk priminin gerilemesi sonrasında benchmark ihraçlarının devam edeceğini düşünüyoruz.
TL’nin getirisinin enflasyon altında kalması (reel getiri yok), kredi kanallarının da tıkanması (enflasyona karşı fizikî varlıklara da talep kesildi) sonrasında yegane yatırım yapılacak piyasa pay senetleri kaldı. Haftalardır kalabalıkların çılgınlığı ile finansal okuryazarlık düzeyi göreli olarak zayıf olan küçük yatırımcıların borsaya akın ettiğini ve halka arzlarda 1- 2 tavan olsun satarım güdüsü ile pay senetlerine saldırdığını görüyoruz. Mesela yakından takip ettiğim Kalekim, seçimden sonraki süreçte neredeyse %170 bedel kazanmış! Son açıklanan MKK bilgilerine nazaran hisse senedi yatırımcı sayısı 6,3 milyona ulaşarak rekorunu bir adım daha ileriye taşıdı. Halka arzlarda yaşanan peş peşe tavanlar yatırımcıları şimdilik memnun etse de, bir gün gelinen düzeylerin şirket değerlemeleri açısından fark edileceğini ve sonrasında neler olacağını şimdiden not etmiş olalım. Sasa Polyester’de yaşanan çılgınlığı hatırladınız mı?
Yeni gün başlangıcında Asya piyasalarında Japonya borsası hariç kırmızı rengin tekrar hâkim olduğunu görüyoruz. Yen’in bu sabah dolar karşısında bedel kaybı biraz daha hızlanarak 147,80 düzeyine varması, ihracat odaklı Japonya şirketlerini desteklemiş. Lâkin, Japonya Merkez Bankası’nı çok kuvvetli bir sürecin beklediğini de not etmek gerekiyor. Bültenlerimizde orta ara Japonya’dan neden huzursuz olduğumuzu anlatmaya çalışıyoruz. Yen’in bu sabah geldiği düzey son 10 ayın en düşük düzeyi. Ekim 2022’de Yen dolar karşısında 152 düzeyine dayanarak 1990 yılından beri en düşük seviyeyi test etmişti!
Genel çizgileri ile global mali piyasalarda keyifsiz tablonun da devam ettiğini not edelim. Avrupa’dan gelen zayıf bilgiler ve Çin’in deflasyona girmesi risk iştahını olumsuz etkiliyor. Bu bağlamda doların güçlü seyrini muhafazasına imkân tanıyoruz. Data takviminde ise bugün Almanya sanayi siparişleri, Euro bölgesi perakende satışlar, ABD dış ticaret istikrarı, ABD hizmetler PMI ve ABD ISM hizmetler endeksi takip edilebilir.
Kıbrıs İkitsat Bankası araştırma notundan alıntıdır
