Merkez Bankası’nın IMF tarifli net milletlerarası rezervleri eksi 4.4 milyar dolara gerileyerek tarihinde en düşük düzeye indi. Merkez Bankası’nın toplam rezervleri de 26 Mayıs haftasında 100 milyar dolar sonunun altına geriledi. Aktüel bilgiler Türkiye iktisadının tehlikeli bir yolda süratle ilerlediğini ortaya koyuyor.
Merkez Bankası net memleketler arası rezervleri, cumhurbaşkanlığı ikinci tıp seçimleri öncesindeki hafta artan döviz talebinin de tesiriyle 4 milyar 253 milyon dolar azaldı ve tarihinde birinci kere -4 milyar 405 milyon dolara indi.
Merkez Bankası IMF tarifli net memleketler arası rezerv verisini 2002 yılından beri tutuyor, o yıldan bu yana birinci kere bu kadar düşük bir düzey gözlendi. Merkez Bankası toplam rezervleri de 3 milyar 132 milyon dolar azaldı ve 98 milyar 458 milyon dolara inerek 100 milyon dolar hududunun altına geldi.
Merkez Bankası net uluslararası rezervleri 6 Ocak’tan bu yana bir hafta hariç daima geriliyor. Yılın başından bu yana ise 21 haftanın 15 haftasında net milletlerarası rezerv kaybı yaşandı.
Yıl başından bu yana net rezervler 31 milyar 949 milyon dolar, 6 Ocak’tan bu yana ise 28 milyar 712 milyon dolar geriledi. 14 Mayıs’taki seçimin birinci tipi ile 28 Mayıs’taki cumhurbaşkanlığı seçimi ikinci tipi ortasında ise net rezervlerdeki kayıp 6 milyar 731 milyon dolar olarak hesaplandı.
Merkez Bankası aldığı döviz kazandırıcı tüm tedbirlere karşın rezervlerde istenilen toparlanmayı sağlayamıyor, bilakis sert rezerv kayıpları yaşanıyor. Net rezervlerin sert gerilediği 26 Mayıs haftasında dolar da 19 liranın üzerine yükselmişti.
Öte yandan Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) haftalık bilgileri kur muhafazalı mevduat hesaplarında yükselişin sürdüğünü ortaya koydu. Datalara nazaran 26 Mayıs haftasında KKM hesapları 100 milyar 558 milyon lira artarak 2 trilyon 498 milyar 727 milyon liraya yükseldi.
BDDK datalarına nazaran KKM hesapları 125.25 milyar dolara çıktı ve son 8 haftada KKM hesaplarındaki artış 36.4 milyar doları buldu. Merkez Bankası dün yayımladığı yazı ile KKM hesaplarında peşin prim ödemesini kaldırdı, primlerin vade sonunda TL olarak ödenmesi kararını verdi.
Bankacılık dalı KKM nedeniyle ödenen prim ve opsiyonların rasyoları negatif istikamette etkilemesinden tasa duyarken bu uygulamalara son verilmesini istiyordu. Merkez Bankası’nın regülasyonlarında ise şimdi bir yumuşama olmadı.
2 MİLYARLIK ‘DEPO’
Bankanın datalarını yakından takip eden isimlerden Uğur Gürses de toplumsal medya hesabından şuna dikkat çekti: “26 Mayıs vaziyeti gösteriyor ki 28 Mayıs öncesinde bilinmeyen bir ülke/kurumdan Merkez Bankası’na 2 milyar dolarlık bir ‘depo’ gelmiş.”
Mali piyasalarda ise bilhassa dolardaki hareketlilik yüksek. Evvelki gece uluslarası piyasalarda anlık olarak 22.95’i gören dolar/TL dün güne 20.80’de başladı ve gün uzunluğu bu düzeyin üstünde hareket etti. Borsa İstanbul da yüzde 1.49 bedel kazandı. TCMB de, kur muhafazalı mevduat (KKM) hesapları için günde altı defa ilan ettiği dolar kurunu dün 20.8056 liraya kadar yükseltti. Öte yandan banka, bankalara gönderdiği yazıda “KKM’de önden ödemeli prim” uygulamasına son verilmesini istedi.
Döviz mevduatlarında 6.3 milyar dolar düşüş
Merkez Bankası haftalık para ve banka istatistiklerine nazaran ise yurtiçi yerleşiklerin yabancı para mevduatı 26 Mayıs haftasında parite tesirinden arındırılmış olarak 6 milyar 291 milyon dolar geriledi. Bu düşüş son periyotlardaki en sert gerilemeye işaret ediyor. Bilgilere nazaran gerçek bireylerin döviz mevduatı parite tesirinden arındırılmış olarak 3 milyar 397 milyon dolar azaldı. Gerçek bireylerin dolar cinsi döviz mevduatındaki düşüş ise 2 milyar 97 milyon dolar oldu.
Hatırlanacağı üzere Merkez Bankası bankalara gerçek şahıslar için yüzde 10 ek dönüşüm gayesi devreye almıştı. Hukukî bireylerin döviz mevduatı ise parite tesirinden arındırılmış olarak 26 Mayıs haftasında evvelki haftaya nazaran 2 milyar 894 milyon dolar geriledi. Hükmî şahısların de en fazla döviz mevduatı azalması 2 milyar 17 milyon dolar ile dolar cinsi döviz mevduatlarında gerçekleşti.
