Yılın başında altı aylık bir genişlemenin akabinde, Almanya’nın en bariz öncü göstergesi İfo endeksi- firmaların önümüzdeki altı ay için öngörülerini gösteren – artık dördüncü arka arda ay düşmüş durumda. Ağustos ayında Temmuz’a nazaran 87,3’ten 85,7’ye düştü ve şu an geçen yıl sonbaharda görülen düzeylere geri dönmüş durumda.
Çin ekonomisindeki süregelen zayıflık, süregelen para siyaseti sıkılaştırması ve güç geçişi ve güç fiyatlarına ait siyaset meçhullüğü, Alman şirketlerinin beklentileri üzerinde olumsuz etkiliyor üzere görünüyor. Almanya’nın uzun bir periyot boyunca zayıf bir büyüme periyoduna gireceği tarafındaki büyüyen hissiyat da Alman iş dünyasına ulaşmış üzere. Hem mevcut kıymetlendirme hem de beklentiler bileşeni düştü. Beklentiler şu an geçen yıl sonunda olduğu kadar düşük, halbuki mevcut kıymetlendirme bileşeni 2020 sonlarındaki düzeylere gerilemiş durumda.
‘Avrupa’nın Hastası’ Tartışması
Yılın başındaki optimistlik, daha gerçekçi bir algıya yerini bırakmış üzere görünüyor. Aslında, son birkaç hafta Almanya’nın yapısal zayıflıkları hakkında artan bir tartışma görmekteyiz ve bu tartışma “Avrupa’nın hastası” olarak etiketlenmekte.
Gerçekten de, şu anki ekonomik durum ve Almanya’daki kamusal tartışma, 20 yıl evvelkilere epey benziyor. O vakitler ülke, yasın beş evresini yahut ekonomik bir bağlamda değişim kademelerini yaşıyordu: inkâr, öfke, pazarlık, depresyon ve kabul. The Economist tarafından 1999 ve 2000’lerin başlarında ‘Euro’nun hasta adamı’ olarak isimlendirilmesinin akabinde (bu durum inkâr ve öfke yaratmıştır) sonsuz tartışmalar ve televizyon programları gelmişti (bu da hüzün ve özür dilemeye dönük bir hal sergilemişti). Bu süreç 2003 yılında o devrin Başbakanı Gerhard Schröder tarafından başlatılan ‘Agenda 2010’ isimli yapısal ıslahat planıyla sonuçlandı. 2010’ların başında milletlerarası medya organları, Almanya’nın yeni bir “Wirtschaftswunder” (ekonomik mucize) yarattığını övmeye başladılar.
2000’lerin başlarında, Almanya’yı değişim idaresinin son kademesi olan ‘kabul’ (ve çözümler) basamağına geçiren tetikleyici faktör rekor seviyedeki işsizlikti. O periyotta uygulanan yapısal ıslahatlar çoğunlukla işgücü piyasasına yönelikti. Şu anki durumda ise bu tek tetikleyici noktanın ne olabileceğini görmek güç.
Almanya’nın milletlerarası rekabet yeteneği salgından evvel aslında kötüleşmeye başlamıştı, fakat bu kötüleşme son yıllarda net bir halde ivme kazandı. Tedarik zinciri problemleri, Ukrayna’daki savaş ve güç krizi, Almanya’nın ekonomik iş modelinin yapısal zayıflıklarını ortaya çıkardı ve zati zayıf dijitalleşme, çöken altyapı ve demografik değişikliklerin üstüne geldi. Bu eksiklikler, son on yılda mali kemer sıkma ve yanlış siyaset tercihlerinin bir sonucu olarak ortaya çıktı.
Daha olumlu bir notla, şu anda işgücü piyasası muhakkak bir sorun değil. Üstelik, 20 yıl evvel Almanya Avrupa mali kurallarını ihlal etmişti, halbuki şu anda tüm Euro Bölgesi ülkeleri ortasında en sağlam kamu maliyesine sahip ülkelerden biri.
Alman iktisadının sakinlikte kalması bekleniyor
Bugünkü bilgiler, ülkenin ekonomik zayıflığının kısa periyodik olacağını umanlara soğuk duş tesiri niteliğinde. Aslında, en son beklenti göstergeleri, ikinci çeyrekteki sakinliğin daralmanın sonu olmadığını, bilakis süreksiz bir mola olduğunu gösteriyor. Alman iktisadı daha uzun bir sakinlik periyodunda. ‘Avrupa’nın hastası’ hakkındaki yeni tartışma, karar vericiler ortasında aciliyet hissini artırabilir; uzun müddetli bir fiili sakinlik periyodundan daha fazla tesirli olabilir.
ING
