Dünya iktisadının resesyona girmesi beklenmiyor ama…riskler yüksek
Küresel iktisat, zayıf büyüme, kalıcı enflasyon ve artan risklerle karşı karşıya. Sıkı para siyaseti ve daha yüksek gerçek faiz oranları, daha yüksek güç fiyatları, zayıf hanehalkı gelir artışı ve azalan inanç ile birleştiğinde büyüme üzerinde baskı oluşturuyor. Kasvetli tabloya bakılırsa, istihdam kayıpları beklenenden daha az olabilir, fakat bunun nedeni, işletmelerin pandemiden sonra hakikat insanları işe almak için uğraş ederken çalışanlarını korumak istemeleridir.
Pandemi sırasında biriken tasarruflar, hane halkları ve işletmeler için bir ölçü tampon misyonu görür. Fakat, bu tasarrufların dağılımı eşit değildir ve gelişmiş iktisatların birçoğunda hanehalkı tasarruf oranlarının değerli ölçüde düşmesi beklenmektedir. Gerçek gelir büyümesinin, enflasyonist baskıların azalmasının beklendiği ve böylelikle Kuzey Amerika, Avrupa ve birçok gelişmekte olan iktisatta nakdî genişleme adımlarına yer açtığı gelecek yıla kadar hızlanması pek mümkün görünmüyor.
Asya/Pasifik bölgesindeki görünüm, birçok ülkenin görece düşük enflasyona sahip olması ve dış ticareti teşvik edici siyasetlere sahip olması nedeniyle biraz daha uygun. Çin’deki büyümenin Amerika yahut Avrupa’dakinden daha güçlü olması bekleniyor. Avrupa, Ukrayna’daki savaş ve daha ne kadar devam edeceği bilinmeyen yüksek güç fiyatlarından hâlâ etkileniyor. Üretimin, Almanya, İtalya, Birleşik Krallık ve birçok Euro bölgesi ülkesi dahil olmak üzere birçok Avrupa ülkesinde yakın vadede düşmesi bekleniyor.
Kuzey Amerika’da yüksek enflasyon ve yükselen faiz oranları büyümeyi kısıtlıyor. Amerika Birleşik Devletleri’nde gerçek fiyatlar düştü ve nakdî sıkılaştırma, sabit sermaye yatırımını, bilhassa de konut piyasasını zayıflatan bir noktaya kadar yükseldi. Daha yüksek faiz oranları birebir vakitte daha güçlü bir dolara yol açarak ihracat faaliyetini karşıt tarafta etkileyebilir.
Doların tekrar güçlenmesi çok borçlu Gelişen Ülkelerde de yeni temerrüt krizlerine yol açabilir.
Riskler yüksek olmaya devam ediyor
OECD’ye nazaran, yavaşlayan global ticaret ve sıkılaşan nakdî şartlar ortasında, yıllık GSYİH büyümesinin 2023’te en gelişmiş ve gelişmekte olan ekonomilerde zayıflaması ve 2024’te bir ölçü toparlanması bekleniyor. Global iktisatların resesyona girmesi beklenmese de gerçek şu ki artan riskler var. Süratle yükselen faiz oranları, daha sıkı global finansal şartlar ve finansal varlıklarda panik atakları, hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ekonomileri uzun vadeli finansal kırılganlıklara maruz bırakabilir.
Konut piyasası
Konut piyasasında iflaslar ve fiyat düzeltmeleri mümkündür. Konut fiyatlarının gelire oranı OECD ülkelerinin birçoklarında rekor düzeylerde ve fiyatlar (çok yüksek düzeylerden de olsa) kimi ülkelerde şimdiden düşmeye başlıyor. Nüfus artışı ve artan harcanabilir gelir, konut fiyatlarının en kıymetli uzun vadeli itici güçleri olsa da, halihazırdaki yüksek gerçek faiz oranları fiyat artışını frenlemekte daha faal.
Özellikle ek birikimi olmayan ipotek borçluları ve birtakım İskandinav ülkelerinde olduğu üzere, çok borçlu olan ve yaygın olarak değişken oranlı ipotek kullanan düşük gelirli aileler risk altında.
Şirketler cephesi
Kurumsal kesimde, yükselen faiz oranları finansal kırılganlıklara maruz bırakabilir. Pandemi sırasında ülke borç vadeleri uzatılmış olsa da, merkez bankaları politikayı daha da sıkılaştırırsa borç ödemelerini yapamayan şirketlerin hissesi keskin bir halde artabilir.
Bankacılık sektörü
Hane halkı ve şirketler üzerindeki artan baskı ve kredi temerrüt mümkünlüğü, bankacılık ve finans dışı kuruluşlar için kıymetli potansiyel kayıp riskleri yaratmaktadır. Gerilim testleri genel olarak, global mali krizden bu yana daha sıkı düzenleyici tedbirlerin bankacılık bölümünün şoklara karşı dayanıklılığını artırmaya yardımcı olduğunu göstermektedir. Bununla birlikte, bilhassa bankaların şoklara karşı hassas olduğu ve tipik olarak gelişmiş ekonomilere nazaran daha düşük sermaye oranlarına sahip olduğu gelişmekte olan piyasa ekonomilerinde, birçok banka beklenenden daha büyük bir ekonomik yavaşlama meydana gelirse kıymetli kayıplarla karşı karşıya kalabilir.
SONUÇ: Resesyon yok da….
Sonuç olarak, global bir resesyon olacağına dair güçlü göstergeler olmasa da, tıpkı vakitte kuvvetli bir ekonomik görünümle karşı karşıyayız. 2023’te global iktisat için büyüme yavaş olurken, birçok ülkede katılaşan enflasyonu düşürmek güç olacak.
Bu karmaşık ve meçhul vakitlerde, iktisatların ve piyasaların geleceğinde çok değerli bir rol oynayacakları için, uygulanacak ekonomi siyasetleri çok kritik. Bu nedenle, enflasyonla çaba için maliye siyaseti yoluyla âlâ hedeflenmiş dayanağın yanı sıra para siyasetinin daha da sıkılaştırılması gerekmektedir.
Özellikle Avrupa’da güç arzını çeşitlendirmek ve güç güvenliğini sağlamak için çok kıymetli olacağından, pak güç kaynaklarının ve teknolojilerinin benimsenmesi ve geliştirilmesine yönelik yatırımların hızlandırılması durumunda durum güzelleşecektir. Siyaset yapıcıların büyümeyi herkes için işe yaraması için istihdamı ve üretkenliği teşvik etmelerini sağlayan yapısal siyasetlere da odaklanılması gerekiyor.
Kaynak: World economy is not expected to enter a recession but…
