Ekonomi Uyum Şurası toplandı ve akabinde da bir açıklama geldi. Amaç enflasyon… Aslında dünya ile uyumlu bir amaç olduğunu söyleyebiliriz. Öte yandan tekrar lisana getirmek gerekir ki, uzun vakittir birebir nakaratı duyuyoruz.
Fakat enflasyonu düşürmek için gereken üretim atağını, üretimdeki iç tedarik açılımını ve dayanağını, ünite maliyette yarar artışını, satın alma gücünde yükselmeyi, hatta hakikaten enflasyonda, dövizde düşüşü yaşamıyor, faizde de olağandışı bedeller ödüyoruz.
Doların 24’e, avronun 26’ya dayandığı, yüzde 8,5 açıklanan faize karşı yüzde 60’larla kredi bulunamadığı, kamunun faiz ödemesinin 4 katına çıktığı, vatandaşın kredi borcunun son bir yıl içinde olağandışı artışla 2 trilyon TL’yi geçtiği, enflasyonun yüzde 39 açıklanırken, çok daha yüksek hayat maliyetleriyle yaşandığı bir ülkedeyiz.
Şimdi enflasyonu tekrar hedefliyorsak ve bunu da gayretin temeline koyuyorsak, evvel bir sorunun cevabını vererek işe başlamak gerekiyor. Hangi enflasyonu kast ediyoruz?
TÜİK’in açıkladığı yüzde 39’u mu; TÜİK sepetinden ENAG’ın bulduğu yüzde 100’ü aşanı mı; vatandaşın sokakta yaşadığı en az yüzde 200’leri mi; üretici ve tüketici ortasında toz olup uçan yüzde 70’i mi; tekrar değerleme oranı olan yüzde 123’ü mü; dolar yıpranmasının yansımamış ya da yansımış halini mi?
Ülkenin hangi enflasyonuyla çaba etme gayesini açıklıyoruz? Bir problemle baş edebilmeniz için evvel o sorunun net ve tarifli olması gerekir değil mi? Pekala bu kadar data karmaşasının olduğu, tüm açıklamaların gerçekle ilgisinin koptuğu bir ortamda nasıl bir çabadan bahsediyoruz?
Mesela bizi kıskanan Almanya’da tarımda üretici fiyatları yüzde 6,5 artarken, bizde gevşemiş halinin yüzde 50,8 olmasını nasıl açıklayacağız? Üstelik ortada neredeyse aleyhimize 5,5 kat kişi başına düşen gelir farkı varken…
Dünyada besin fiyatları 22 aydır düşerken, bizde sürat kaybetmeden artmasını bu çabanın neresinde açıklayacağız? Almanya’da vatandaşlar yalnızca lüks harcamaları kısarak enflasyonla uğraşa takviye verirken, bu ülkede beşerler ekmek, dolmuş fiyatına yetişemiyor.
Hatta AB ortalamasında çalışanların yalnızca yüzde 4’ü minimum fiyatla muhatapken, bizde yüzde 50’ye yakın taban fiyat, bir tık üstüyle birlikte yüzde 65’e varan çalışan oranı kelam konusuyken neyi, nasıl düzelteceksiniz?
Bir öbür öngörüye baktığımızda ihracat ve turizm gelirlerimizi arttıracağımızı tabir ediyoruz. Pekala enflasyon yıpranmasının turizm kesimi üzerindeki tesirini dikkate alıyor muyuz? Hayır. Birebir biçimde ihracatçının parasını TL’ye park etmesini istiyoruz da; geçtim kur ziyanını, enflasyon erimesinin hesabını yapıyor muyuz?
Sürekli ‘getir, ver, öde’ diye ortalarda dolaşılıyor ve satın alma gücü erirken, insanlara enflasyonla gayret edileceği söyleniyor ancak, enflasyon gerçeğiyle yüzleşilmeyip, bir de gerçek olmayan enflasyon oranı üzerinden artırım yapıp, refah hissesi vermekten kelam ediliyor.
Türkiye’nin enflasyonla uğraş etmesi elbette gerekiyor. Ancak evvel sayılarını düzeltecek, bilgilerini gerçek kılacak, sonra yol haritasını belirleyecek. Yoksa bu haliyle ortadaki tek enflasyon boş laf kümesi kalacak.
[email protected]
