Deprem felaketinin ekonomik tahribatının önlenmesi emeliyle vergi oranlarında artışlar sürürken, ek bütçede öngörülen gelir ile şu ana kadar yapılan artırımlardan beklenen gelirlerin ortasındaki fark şimdi kapanmış görünmüyor. İktisattan Hüseyin Gökçe’nin haberine nazaran bu durumun kimi kalemlerde yine vergi artışı, yanı sıra şu ana kadar oranı artırılmamış vergilerde de yeni artışlara yahut kimi eserlerde direkt artırıma yol açabileceği kaydediliyor.
Toplam gelirle tahsilat karşılaştırılması
Kurumlar Vergisi’nde 5 puanlık artışı yanı sıra bir kereye mahsus Motorlu Taşıtlar Vergisi’ni iki katına çıkaran ve Cumhurbaşkanına akaryakıt ÖTV’sini artırma yetkisi veren torba teklif 15 Temmuz Cumartesi günü Resmi Gazete’de yayımlanarak kanunlaştı. Bu kanunun yayımının üzerinden 24 saat geçtikten sonra yayımlanan bir kararla petrol ve doğalgaz eserlerinden alınan ÖTV meblağı yaklaşık 2 kat artırıldı. Motorinden litre başına alınan ÖTV 2,05 liradan 7,05 liraya, akaryakıttan alınan ÖTV ise 2,52 liradan 7,52 liraya çıkarıldı. ÖTV’deki bu artış ise otomatik olarak çabucak pompa fiyatına yansıtıldı.
Lakin ÖTV fiyatında yapılan yüksek oranlı artışa karşın, bu kalemde ek bütçe kanunu ile öngörülen toplam gelir ile şu ana kadar yapılan tahsilat karşılaştırıldığında, yılın geri kalanında ÖTV fiyatında yeni artış yapılmasının mecburî olduğu ortaya çıkıyor.
ÖTV iki kat daha artırılabilir
EKONOMİ’nin yaptığı hesaplamalara göre petrol ve doğalgazdan alınacak ÖTV kaleminde ek bütçe dahil toplam 198,4 milyar liralık meblağ görünüyor. Haziran sonu prestijiyle yani yılın birinci yarısında bu kalemden yapılan tahsilat 39,8 milyar lira seviyesinde. Amacın tutması için bu kalemde 158,5 milyar liralık daha tahsilata muhtaçlık var. Torba kanun teklifi ile Cumhurbaşkanına petrol eserlerinden alınan ÖTV meblağını 5 katına kadar artırma yetkisi verilmişti. Hafta sonu çıkan düzenleme ile bu yetkinin 2 katına kadar olan kısmı kullanılmış oldu.
Özel Bağlantı Vergisin’de beklenenin üçte biri tahsil edildi
GSM ve internet hizmetlerinden alınan Özel Bağlantı Vergisi kaleminde ek vergi dahil toplam 22,2 milyar liralık gelir bekleniyor. Şu ana kadar (Ocak-Haziran döneminde) 6,2 milyar liralık tahsilat yapıldı. Yani yılın kalan kısmında şu ana kadar yapılan tahsilatın iki katından fazla tahsilat yapılması gerekiyor. Bunun bir kısmının eser fiyatına yapılacak artıştan, bir kısmını da vergi oranında yapılacak artıştan karşılanabileceği belirtiliyor.
Konaklama vergisinde 7 milyar TL’ye daha gereksinim var
Bütçenin konaklama vergisi kaleminde 2,3 milyar lira ile başlanmış, ek bütçe ile buna iki katı kadar yani 5,7 milyar lira daha eklenerek toplam amaç 8 milyar liraya çıkarılmıştı. Haziran sonu prestijiyle tahsil edilen konaklama vergisi meblağı 991 milyon lirada kaldı. Öteki bir söz ile bu kalemde 8 milyar liralık tahsilat hedeflenirken, bunun şu ana kadar yalnızca 1 milyar liralık kısmı tahsil edilebildi. Uzmanlar bu kalemde de yılın ikinci yarısında artış olabileceğini bildiriyorlar.
Ayrıyeten güçlü tüketim mallarından alınması öngörülen 58,1 milyar liralık ÖTV’nin şu ana kadar 24,3 milyar liralık kısmı tahsil edildi. Maksadın tutması için yılın geri kalan kısmında bunun yüzde yaklaşık yüzde 40 fazlasının daha tahsil edilmesi gerekiyor.
