Konut kiralarında yaşanan artış ülke gündeminden düşmüyor. Uzmanlar çeşitli teklifler yaparken yeni Adalet Bakanı Yılmaz Tunç’un önündeki en acil kanun taslaklarından birisi de Kira Kanunu düzenlemesi olacak. Kulislere yansıyan bilgilere nazaran konut kira artış oranını yüzde 25 ile sınırlayan düzenlemenin müddeti bir yıl daha uzatılacak. Kiracılar düzenlemenin 1 Temmuz’dan evvel yasalaşmasını beklerken, kiraları piyasasının çok altında kalan mesken sahipleri sınırlamaya isyan ediyor. Mesken sahipleri de haklarını koruyan adil bir düzenleme istiyorlar. İşyeri sahipleri ise konutlar üzere işyerlerinin kira parasına da artış sonu getirilmesini talep ediyor.
Taslak düzenlemedeki en çarpıcı nokta ise, fahiş kiranın cürüm haline getirilmesi. Düzenlemenin caydırıcı olması ismine meskenini piyasa rayicinin üzerinde fahiş fiyata kiraya veren konut sahipleri artık sanık olarak hâkim karşısına çıkacaklar. Konut sahipleri tutuklu biçimde 1-3 yıl mahpusla yargılanıp cezalandırılabilecekler. Mevzuyu kıymetlendiren Tügem İdare Heyeti Üyesi, İnşaat Yüksek Mühendisi Dr. Mustafa Koçak, Konut kiralarının düşürülmesi için yapılması gereken çalışmaları anlattı. Öncelikle iktisatta atılacak adımlarla enflasyonun düşürülmesi gerektiğini söyleyen Koçak, “Bunun dışında kira bedel haritasının çıkarılması ve kira fiyatlarının denetim altında tutulması gerekmektedir. Mevcut kiraların e-devlet üzerinden yapılması kıymet haritası ve denetim açısından yararlı olacaktır. Tekrar bununla birlikte kiralık daire arzının artırılması gerekiyor. Türkiye artan bir nüfusa sahip bu yüzden daima yeni konut arzı gereksinimi doğmaktadır. Bilhassa kentsel dönüşüm uygulamaları ile birlikte de malikler binası yenilene kadar süreksiz olarak kiralık daireye geçmek durumundalar, bu da yeniden kiralık konut gereksinimini artıran ögelerden diğeri” diye konuştu.
“KİRADA YÜZDE 25 SONU KONUTLARIN BOŞ KALMASINA NEDEN OLUYOR”
Boş bırakılan dairelerin kiralık konut arzını düşürdüğünü bunun da fiyatların yükselmesine yol açtığına dikkat çeken Mustafa Koçak, “Burada sorulması gereken soru daireler neden boş bırakılıyor?
Konutlarda 1 yıldır uygulanan %25 hududu mülk sahiplerinin meskenlerini boş tutmasına sebep olmaktadır. Zira mülklerini kiraya verdiklerinde 1 yıl sonra kiralarının çok düşük kalacağını, bununla birlikte meskeni satmak istediklerinde satamayacaklarını düşündükleri için konutları boş tutmaktadırlar. Tekrar bununla birlikte her ne kadar kira kontratlarında mühlet 1 yıl da yazsa, borçlar kanununa nazaran mülk sahipleri kiracıları lakin dava yolu ile tahliye edebilmektedir. Bunun da kimi kuralları vardır. Tahliye sürecinin de uzun olması mülk sahiplerinin tekrar konutlarını kiraya verme konusunda huzursuz etmektedir” dedi.
“TALEP DÜŞSEDE FİYATLAR GERİ GELMİYOR”
Yabancıya konut satışı ve kiralamasında son 6 ayda önemli bir düşüş olduğunu söyleyen, Koçak, “Yabancı müşteri talebi artık eskisi üzere değil. Lakin bugün fiyatların bu kadar yüksek olması geçen 5 yılda yapılan yanılgılardan kaynaklanmaktadır. Son 5-10 yıl içinde, yabancıya daha yüksek bir fiyattan mülk satma yahut daha yüksek fiyattan mülk kiralama kelam konusu olduğundan bu fiyatlar emsal teşkil etmiş ve ister istemez konut pazarını da üst istikametli etkilemiştir. Enflasyonla birlikte de yükselen fiyat, talebin düşmesiyle birlikte dahi geri gelmiyor ve yükselmeye devam ediyor” sözlerini kullandı.
“KONUT ARZINI PLANLAMA İLE ARTIRMAK GEREKİYOR”
Konut arzı için bilhassa büyük kentlerde yanlışsız bir kent planlaması ve nüfus planlaması ile birlikte hareket edilmesi gerektiğini vurgulayan Mustafa Koçak, “Bu planlamalar yapılmadan yapılacak inşaatlar ilerleyen periyotlarda trafik, kalabalık, işsizlik, toplumsal donatılardaki yetersizlikler üzere problemleri ortaya çıkarıyor. Kiralık konut arzının artırılabilmesi için, kiralamaya yönelik konutların üretilmesi ve konutların da kiralarının denetim altında tutulması yararlı olacaktır. Bu cins konutların sayılarının artması ile birlikte de uygun fiyatlı kiralık konut arzı artacak ve öteki mülklerin de fiyatlarının yükselmesini engelleyecektir” diye konuştu.
“KONUT FİYATLARINDA DÜŞÜŞ BEKLEMİYORUM”
Önümüzdeki devirde konut fiyatlarında düşüş olmayacağını söyleyen Koçak, “Taleplerdeki bu düşüş olağan kaidelerde fiyatın düşmesini gerektirir. Lakin yüksek enflasyon, döviz kurlarındaki artış üzere etkenler, konut fiyatlarının yükselmesine sebep oluyor. Konut fiyatları önümüzdeki devirde de yükselmeye devam edecek, lakin yükselme suratında bir düşüş olacak. Konut fiyatlarına tesir eden birden çok öge bulunmaktadır. Yalnızca bir adedini uygulamak fiyatlara bir mühlet olumlu manada tesir etse de yeniden eski halini alacak ve fiyatlar artmaya devam edecektir. Bu yüzden fiyata tesir eden tüm ögeleri ortadan kaldırmak yahut uygunlaştırmak gerekmektedir” dedi.
