Futbola milyarlarca dolarlık yatırım yapan Suudi Arabistan’ın su üzere akıttığı paralar kimine nazaran çılgınca geliyor. Ülkenin petrolden öbür geliri olmayınca akıllara “Acaba petrol sonrasına mı yatırım yapılıyor?” sorusunu da beraberinde getiriyor.
Riyad merkezli Al Hilal kulübü, 66 kupa ile Suudi Arabistan’ın en çok kupa kaldıran futbol kadrosu ve Asya Şampiyonlar Ligi’ni dört defa kazanan, bölgesinin en başarılı kulüplerinden. Al Hilal’in birçok taraftar için Neymar Junior’ın kulübe katıldığı 19 Ağustos 2023 yeni bir periyodun başlangıcı sayılıyor. Neymar’ın kulübe transferi şatafatlı bir merasimle gerçekleştirildi. Merasimi izleyen bir Al Hilal taraftarının BBC’ye yaptığı şu açıklama dikkat çekiyor: “Bu bizim için çok özel bir gün. Neymar bir yıldız. Onun sayesinde çok sayıda insan Al Hilal taraftarı olacak. Artık tüm Brezilya’nın bizi destekleyeceğini düşünüyorum. Kulüp her yerde tanınacak.”
BBC Türkçe’den Sameer Hashmi’nin “Suudi Arabistan, milyarlarca dolarlık futbol yatırımları ile neyi amaçlıyor?” başlıklı haberine nazaran, krallığın Suudi Arabistan’ı memleketler arası bir futbol merkezi haline getirme projesi, Cristiano Ronaldo’nun Ocak ayında 400 milyon doların üzerinde olduğu söylenen iki buçuk yıllık bir mutabakatla Al Nassr kulübüne gelmesiyle başlamış durumda. Sonrasında Suudi ligi için dikkat cazibeli bir yaz transfer devri başladı. Karim Benzema, Haziran ayında Real Madrid’den Cidde merkezli Al Ittihad’a transfer oldu. Sadio Mane, Riyad Mahrez, Jordan Henderson, N’Golo Kante üzere birçok şöhretli futbolcu, Avrupa liglerini Suudi Pro Ligi için bıraktı.
Suudi Pro Ligi, yaz boyunca yabancı oyuncuları transfer etmek için 900 milyon doların üzerinde harcama gerçekleştirirken İngiltere Premier Ligi’nin akabinde en fazla harcama yapan ikinci lige dönüşmüş oldu. Bu ortada kelam konusu transfer için harcanan milyon dolarların içinde cazip maaşlar yer almıyor.
SUUDİ PRO LİGİ YÖNETİCİSİ MAKSAT BİRAZDA TİCARİ DİYOR!
“Amacımıza ulaşana kadar takviye alacağız. Lakin kendi mali büyümemizden sorumlu olmamızı ve büsbütün hükümet sermayesine dayanmamamızı sağlayabilmek için kendi ticari bedelimizi elde etmemiz değerli. Amaçlardan biri, Vizyon 2030’un bir modülü olarak Suudi halkına eğlenme imkanı sunmak ve tıpkı vakitte uzun vadede Suudi Pro Lig’in düzeyini yükseltecek lokal yetenekleri geliştirmek”
FUTBOLA YATIRIMLARLA İMAJ KURTARILIYOR İDDİASI
Suudi Arabistan Dünyanın en büyük petrol ihracatçısı ve futbol, Formula 1 ve golf de dahil olmak üzere spora milyarlarca dolar yatırım gerçekleştirdi. Bu durumu bazıları, Suudi Arabistan’ın zayıf insan hakları sicilini örtbas etmek için göz boyama olarak yorumluyor. Öte yandan Suud Krallığının tek gayesinin imajını düzeltmek ve prestijini kurtarmak kederinde olduğunu tez edenler de var.
Fransa’nın başşehri Paris’teki Skema Business School’nun Spor ve Jeopolitik İktisat Profesörü Simon Chadwick, öteki ülkelerin de spora “yumuşak güç” gayeli yatırımlar gerçekleştirdiğini savundu. Profesör Chadwick tezini şu sözlerle anlattı:
“Bu, Suudi Arabistan’ın siyasi cephanelerinden bir tanesi. Global çapta insanların kalplerini ve zihinlerini kazanmak için uluslar ortasında yapılan bir yarıştan bahsediyoruz. İngiltere, ABD, Fransa, Hindistan ve öteki birçok ülke bunu uyguladı. Artık Suudiler de birebirini yapıyor.”
PETROL SONRASINA YATIRIM MI?
BBC’nin tıpkı haberinde Suudi Arabistan Krallığının yaptığı çılgınca harcamaların ardında, petrol gelirlerinin azalmaya başlamadan evvel iktisadını yine şekillendirme stratejisinin de bulunduğu belirtildi. Mevcut Suudi Gayrisafi Yurt İçi Hasılası’nın, yani GSYH’sinin %40’ından fazlasını oluşturuyor.
“Vizyon 2030” amacı Suudi Arabistan için kıymetli proje ve içerisinde büyük ölçüde sporu barındırıyor. Krallığın fiili yöneticisi Veliaht Prens Muhammed bin Selman tarafından yürütülen, ekonomiyi çeşitlendirme programının da yer aldığı Vizyon 2030 projesinde sanayiler oluşturarak ve istihdam yaratarak ülkenin fosil yakıt gelirlerine bağımlılığından kurtulması hedefleniyor.
Suudi Arabistan’ın futbola yaptığı yatırımın, bilhassa petrol sonrası sonuçlarına dair kesin bir pahalandırmak yapmak mümkün değil ancak görünen o ki futbol merkezi olma istikametinde önemli adımlar atıyor. Aslında Suudi Arabistan hem para kazanayım hem de meslek yapayım demektedir.
PARA ANALİZ
