Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, NTV canlı yayınına konuk oldu. Global finansal şartların sıkışık olduğu bir periyottan geçildiğini söz eden Şimşek, Orta Vadeli Program’da birinci önceliğin enflasyonu tekrar tek haneye indirmek olduğunu söyledi, “Bu sıkıntı bir süreç lakin mümkün. Geçmişte başardık, yeniden başaracağız” dedi.
BÜTÇEDE BİR ÖLÇÜ BOZULMA VAR: Küresel iktisada baktığımız vakit; büyümenin düşük seyrettiği devirdeyiz. Ortalama büyüme yüzde 3 civarında olacak. Bu doğal düşük sayılır. Bunun birçok sebebi var lakin kısa vadeli baktığınız vakit pandemi sonrası enflasyon yükselişe geçti. Şu anda global finansal şartların epey sıkışık olduğu bir devirdeyiz. OVP’nin üç temel bileşeni var. Bunlardan bir tanesi ülkemizin karşı karşıya olduğu, en kıymetli makroekonomik problemlerden biriyle çaba konusu. Enflasyonu tekrar makul seviyeye, tek haneye getirecek bir program. Dezenflasyon programı orta vadeli programımızın en kıymetli gayesi. Birincil önceliğimiz fiyat istikrarıdır. Enflasyonu tekrar, 3 yılın sonunda amacımız tek haneye düşürebilmek. Bu sıkıntı bir süreç ancak mümkün. Geçmişte başardık, yeniden başaracağız. Programın ikinci bileşeni mali disiplin. Geçmişte, AK Parti hükümetlerinin en güçlü tarafı maliye siyasetinin bir çıpa misyonu yapmış olması. Bütçe açıklarını düşük tutuyoruz, bunun sayesinde milletimize eser ve yatırım odaklı bütçeler sunduk. Önümüzdeki 3 seneye baktığımız vakit, gerek sarsıntının gerekse geçmişte aldığımız bir ekip kararların tesiriyle; EYT üzere, bütçede bir ölçü bozulma var. Maksadımız, bütçe açığını zelzele hariç yüzde 3’e çekmek. Üçüncü kıymetli bileşen; yapısal ıslahatlar. Şunu net biçimde söyleyebilirim; Türkiye rekabet gücünü artıracaksa, verimlilik üzerinden büyüyecekse; bir taraftan üretken alanlara yatırım yaparken, bir taraftan da mevcut kaynakların verimli kullanımına yönelik çok önemli yapısal dönüşüm eforu olacak. Bunu da geçmişte olduğu üzere yalnızca bir metin olarak sunmadık, takvimlendirdik. Hangi ıslahatı, hangi çeyreklerde yapacağımızı ortaya koyduk.
KUR MÜDAHALESİ HAKİKAT DEĞİL: Üç aylık ve üç aylık bir geçmiş var. Üç aylık müddette iddialar daima değişebiliyor. Burada resmi anlamaya çalıştık. Evvel bir grup kuruldu, Cumhurbaşkanımızın liderliğinde bir Bakanlar Konseyi oluşturuldu. Hazine ve Maliye vazifesi bana tevdi edildi. Biz de güçlü bir grup kurduk. Daha sonra durum değerlendirmesi yaptık. Enflasyon maksadımızı argümanlı bulanlar olabilir. Biz mümkün olduğunca, o an prestijiyle en gerçekçi sayıları ortaya koymaya çalıştık. Benim edindiğim izlenim; genel manada programın maksatları gerçekçi bulunuyor. Burada enflasyonla ilgili kestirim değişiklikleri, bizim resmi daha güzel anlamamızla ortaya çıktı. Bundan iki ay evvel global petrol fiyatları, varil başına 70-80 dolar ortasıydı, bugün 90’ın üzerine çıkmış durumda. 2021’in Aralık ayıyla, aşağı üst 2023’ün Mayıs ayına kadar kur muhakkak bir seviyede tutulmuş. Biz kuru hür bıraktık. Doğal kur tesiri var. Zira bir taraftan rasyonel siyasetler diyeceksin sonra kur müdahalesi, bu hakikat değil. Kur tesiri var. Geçişkenlik vakitle azalacak Bizim bir kur gayemiz yok. Aslında kestirim de olmaması lazım. Biz bir program yaptık, programın değişik evreleri var. Bugün ile Haziran’a kadar farklı bir perspektif… Şu anda global finansal şartlar sıkı. Risk iştahı zayıf. 2024’ün ikinci yarısından itibaren, enflasyondaki düşüşle birlikte faiz düşüşü konuşulacak dünyada. Bununla birlikte büyümeye ait beklentiler ve fon akışı farklı seyredecek. Münasebetiyle bizim önümüzdeki yılın birinci yarısıyla, ikinci yarısıyla farklı perspektiflerimiz var. Bizim bir kur iddiamız ve gayemiz olamaz.
KREDİ KARTI VE KREDİLERE DÜZENLEME: 1 Eylül itibariyle, yıllık kredi kartı üzerinden kredi hacmi yüzde 140 civarında artmıştı. Enflasyonun iki katından fazla. Bu kadar yüksek seyreden bir kredi hacmiyle siz enflasyonu ve cari açığı denetim altına alamazsınız. Miktarsal sıkılaştırma denilen bir konsept var. Orada birinci adımı attık. KKM’de karşılık yoktu, karşılık getirdik. Daha değerli hususlar var. Taşıt kredilerinde biz, çok net bir halde sınırlayıcı bir perspektife sahibiz. Birinci konutu kredilendirme konusunda değişikliğe gitmeyeceğiz lakin ikinci, üçüncü konut yahut tatil yerlerindeki yerlere ait vatandaşın imkanı varsa alır ancak krediyle desteklemeyeceğiz. Krediyi bu alanda önemli bir halde sınırlayacağız.
35 MİLYAR DOLARLIK DÜNYA BANKASI PAKETİ, TÜRKİYE’YE SUNULACAK: Programa kaynak arayışında ve Türkiye’ye yatırım arayışına girdiğimizde evvel dost ülkeleri ziyaret ettik. Birleşik Arap Emirlikleri büyük bir teveccüh gösterdi ve 51 milyar dolara yakın bir program açıkladı. Bu programın kıymetli bir bileşeni zelzele yaralarının sarılmasına yönelik, 8,5 milyar dolarlık tahvil ihracı gündemde. Ben inanıyorum ki bu sene sonundan evvel 8,5 milyar dolarlık tahvil ihracı gerçekleşecek. İhracatın finansmanı için de 3 milyar dolarlık tahvil ihracı yapacağız. Toplamda 11,5 milyar dolarlık tahvil ihracı, muhtemelen bu sene içerisinde sonuçlanır. BAE’nin 51 milyar dolar içerisinde yenilenebilir güce yaklaşık 27 milyar dolarlık bir yatırımı gündemde. Natürel bu depolamadan tutun, güneş, rüzgar vs. Sanayi, turizm bilhassa teknoloji yatırımı öngörüyorlar. Merkez Bankası Liderimiz ile birlikte Dünya Bankası lideriyle uzun bir görüşme yaptık. Kendilerine programımızdan bahsettik. Onlar da bizim programımızı desteklemek üzere, mevcut 17 milyar dolarlık planlamaya ilaveten 18 milyar dolar daha tahsis edeceklerini söylediler. Toplamda 35 milyar dolarlık Dünya Bankası paketi, Türkiye’ye sunulacak.
KKM YAPAN VATANDAŞLAR MÜSTERİH OLSUN: Kur muhafazalı konusunda çok fazla konuşmayı tercih etmiyorum. Bizim önceliğimiz programı uygulamak. Önceliğimiz rezerv biriktirmek. Biz bunları başardığımız ölçüde, kur korumalıdan çıkış stratejimizi uygulayacağız. Var mı stratejimiz, var. Biz burada da kademeli gideceğiz. KKM yapan vatandaşlar müsterih olsun, şu an devam edecek.
Bakan Mehmet Şimşek’in açıklamalarından satırbaşları şöyle:
– Türkiye’nin bir kur seviyesi gayesi yok, kuru özgür bıraktık
– Birinci önceliğimiz enflasyonu tek haneye indirmek
– OVP gayelerinin genel olarak gerçekçi bulunduğunu görüyoruz
– Enflasyon amaçlarını savlı bulanlar olabilir, olabildiğince gerçekçi amaçlar koymaya çalıştık
– KKM konusunda bir çıkış stratejimiz var ve uygulayacağız
– KKM bir realite, vatandaşın portföy tercihine saygılı olacağız
– Faizin TL’ye dönüş için kâfi olup olmadığı konusunda kararı piyasa vermeli, biz programımızı uyguluyoruz
– TCMB KKM’den dönüşlerde döviz talebini karşılıyor, bu durumu normal görmek gerek
