ABD’de dün açıklanan ve FED’in bir sonraki atılımına ışık tutacağı beklenen ağustos ayı enflasyon verisi (manşet) beklentilere oranla bir ölçü daha yüksek sonuçlandı. Yıllık bazda manşet TÜFE artışı %3,7 olurken (beklenti %3,6), çekirdek TÜFE enflasyonu ise beklentiler paralelinde %4,3 düzeyine geriledi (temmuz %4,7). Dün de bültenimizde ele aldığımız üzere, çekirdek enflasyonun gerileyeceğini varsayım ederken, manşet TÜFE’nin ise yıllık bazda artmasının gerisinde arz kısıntıları nedeniyle ‘alevlenen’ petrol fiyatlarının yatacağını belirtmiştik.
Son 3 ayda %30 yükselen Brent cinsi ham petrolün global manada enflasyonla gayrete nasıl ziyan verdiğini de çok açık bir biçimde görebiliyoruz.
Merakla beklenen ABD enflasyon verisinin büyük çaplı bir sürpriz yapmaması nedeniyle piyasa yansısının de sakin olduğunu söyleyebiliriz. ABD dolarının piyasa kuru olan DXY 104,7 düzeyinde yatay kalırken, 10 yıllık tahvil gösterge devlet tahvil faizi ise %4,20 – 4,30 bandında salınmaya devam etti. Faiz getirisi olmayan altının ons fiyatı 1,910 dolar düzeyinden yatay durumunu müdafaaya devam ederken, bitcoin yine 26bin dolar düzeyinin üzerine yükseldi. ABD borsaları geceyi yatay tamamlarken, gözler ise bugün sahne sırası alacak Avrupa Merkez Bankası’nın olağan toplantısına çevrildi.
Avrupa Merkez Bankası’nın enflasyonla çaba kapsamında faiz oranını rekor bir tepeye mi yükselteceğine yoksa iktisat kötüleştikçe orta mı vereceğine yönelik düne kadar kararsız bir seyir izleyen piyasa iddiacıları, bu sabah 25 baz puan artırıma %65 talih tanıyor. EUR kullanan 20 ülkenin merkez bankası, arka arda dokuz defa faiz artışına soyunmasına karşın, enflasyonun hedeflenen %2 düzeyinin neredeyse iki katından fazla artıyor olması ve 2 yıl daha bu düzeye yavaşlamasının beklenmemesi zihinleri kurcalıyor. Dünyanın büyük kısmında yüksek borçlanma maliyetleri ve Çin’in ekonomik ‘rahatsızlığı’ global mânâda ekonomik büyümeyi olumsuz etkilerken, Euro bölgesinde de bir sakinlik riskinin arttığına işaret ediyor.
ECB’den gelecek muhtemel 25 baz puanlık bir artış, ECB’nin banka mevduatlarına ödediği faiz oranını, Euro’nun 1999’da kullanılmaya başlanmasından bu yana en yüksek düzey olan %4,0′ çıkması demek! Yalnızca 14 ay evvel bu oran eksi %0,5 üzere rekor düşük bir düzeydeydi. Bu da bankaların nakitlerini merkez bankasına inançlı bir biçimde park etmek için para ödemeleri gerektiği manasına geliyordu! Nereden nereye…
Türkiye cephesinde ise USDTRY kuru bebek adımları 26,95 düzeyine yükselirken, CDS risk primi 380 baz puan düzeyinde kalmaya devam etti. Ölçülü havaya paralel, Vakıfbank ve Yapı Kredi akabinde dün de 5 yıl vadeli eurobond ihracında TSKB 300 milyon dolar %9,5 düzeyinden borçlandı (750 milyon dolar talep geldi). Kur ve CDS sakin seyrederken, pay senetleri cephesinde ise ‘parti’ havası bozuldu. Hatırlarsanız bültenlerimizde birinin ışıkları ansızın açacağı ve parti havasının bozulacağını belirtmişti. İşte o ışıkları açan muhakkak oldu: faizler!
Ekonominin geneli kapsamında faiz hadlerinin üst gittiğini görüyoruz. Tahvil faizleri yavaş yavaş %30 düzeyine yaklaşırken (2 yıl vadeli gösterge tahvil %29 düzeyine geldi), mevduat faiz oranları %40, kredi faiz oranları ise %50’li düzeylerine yaklaşıyor. Faizin geldiği düzey, pay senedi piyasalarının arzuladığı bir ortam değil!
Son günlerde pay senedi piyasalarının ‘tadı kaçarken’ genel çizgileri ile hâkim olan satış baskısı düne de taşındı: BİST100 endeksi günü %1,8 düşüşle güne tamamlarken (son 3 günde neredeyse %5 geriledi), bankacılık endeksi ise %1,2 geriledi. Son günlerde yaşanan satışları trend değişiminden çok soluksuz bir halde yükselen borsada kâr satışları olarak kıymetlendiriyoruz. Ölçülü havanın lokal seçimlere kadar yahut gerçek faiz olmadığı surece devam etmesine hala daha imkân tanıyoruz.
TCMB, Kur Muhafazalı Mevduatlara uyguladığı mecburî karşılık oranını %15’ten %25 düzeyine çıkardı. Bu artışın bankalardan 300 milyar TL likidite çekilmesi manasını taşıyor. KKM’nin bankalara olan maliyetinin artmaya devam ettiğini not edelim.
Yeni gün başlangıcında, Asya borsaları, ABD enflasyonunda yaşanan küçük çaplı üst istikametli sürprizin faiz oranlarını yükseltme ihtimalinin düşük olduğunu düşünmeleri paralel yükseldi. Japonya’nın çekirdek makine siparişleri temmuz ayında beklenenden fazla düştü; üreticiler yavaşlayan global büyüme ve büyük pazar Çin’deki zayıflık karşısında yeni yatırımlara karşı çıkarken, dünyanın üçüncü büyük iktisadının şiddetli bir periyoda gireceği iddialarını de artırdı.
Bu olumsuz gelişmelere adeta omuz silken Asya borsalarında bu sabah hâkim renk yeşil olurken, gösterge endeks Tokyo borsası ise %1 yükselişle bu sabah başı çekiyor. ABD borsalarının da vadeli süreçlerinde hafif de olsa üst istikametli yükseliş görüyoruz.
Gözler bir taraftan da Kuzey Kore başkanı Kim Jong Un Rusya gezisini takip ediyor. Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’i Rusya’daki görüşmeleri sırasında Kim’in ülkesine davet ettiğini okuyoruz. Kim’in seyahatine askeri üretim tesislerini ziyaret ederek devam etmesi bekleniyor.
Mali piyasaların gündeminde bugün data akışı ağır görünüyor. ECB’nin faiz kararının yanı sıra, her hafta perşemebe günü olduğu üzere ABD’de işsizlik maaşı müracaatları, Türkiye’de ise TCMB ve BDDK’nın bültenleri takip edilecek. Günün ikinci yarısında ABD’de ÜFE ve yeniden büyük bir değer arz eden ve FED’in yakından takip ettiği perakende satışlar verisi de takip edilecektir.
Emre Değirmencioğlu (@emredegirmenci5)
Grup Müdürü • Hazine Kısmı, Kıbrıs İktisat Bankası
