Bankalar yeni haftaya kişisel kredilerde faiz artışıyla başladı. Bankacılık dalı kaynakları yıllık gereksinim kredi faizinin yüzde 40’a geldiğini hatta kimi bankalarda yüzde 60’a kadar çıktığını, TL mevduat faizinin ise yüzde 40’ın altına gerilediğini vurguladı.
Ekonomi Gazetesi’nden Şebnem Turhan haberinde Merkez Bankası’nın Para Siyaseti Heyeti (PPK) toplantısında beklentilerin altında kalan siyaset faizi artışı sonrasında bankacılık bölümünde faizlerde başlayan hareketliğliği yazdı.
Bankacılık bölümü kaynaklarının verdiği bilgiye nazaran tüketici kredi faizleri tarafını üste çevirirken TL mevduat faizleri ise aşağıya çevirdi. Ticari kredilerde Merkez Bankası’nın faiz üst limiti devam ettiği için siyaset faizi kadar güncelleme yapılsa da kaynakların verdiği bilgiye nazaran ticari kredide arz hala daha sonlu bulunuyor. Bankacılık dalı kaynakları kamu bankalarında faizlerin en az 70 baz puan arttığını kaydederken özel bankalarda ise artış 50 baz puanı geçti.
70 bin liraya kadar kullandırım daha yoğun
Ticari kredilerde bankacılık bölümü kaynaklarına nazaran kullandırım sonlu ve arz epey düşük düzeyde devam ediyor. Hatta birtakım kaynaklar ‘ticari kredi verilmiyor’ diye de söz kullanıyor. İhtiyaç kredilerinde ise kamu başta olmak üzere bankacılık bölümü faizleri arttırdı. Uzunca bir müddet kamu bankaları 70 bin liraya kadar muhtaçlık kredisini aylık yüzde 1,94 düzeyinden kabaca yıllık bileşik faiz yüzde 25 düzeylerinde kullandırıyordu. Bu hafta başından itibaren kamu bankaları muhtaçlık kredi faizini yüzde 2,64’e çekti. Ve böylece yıllık bileşik faiz kabaca yüzde 32’nin üzerine geldi. Özel bankalarda ise faiz oranları bankalara nazaran farklılık gösteriyor. Kaynakların verdiği bilgiye nazaran özel bankaların gereksinim kredi faiz oranları bu hafta itibariyle yüzde 2,90 ile yüzde 5 ortasına yükseltildi.
Mevduat faizi oranları yüzde 40’ın altına geldi
Bir bankacılık dalı kaynağı muhtaçlık kredi faiz oranının yüzde 4,2 düzeyinde bulunduğunu lakin piyasada gereksinim kredi faizlerinin yüzde 40’ın üzerine taşındığına işaret etti. Bu artışı ‘gereksiz bir reaksiyon’ olarak tanımlayan kaynak, gereksinim kredi faizinin mevduat faizinin geleceği düzeye nazaran belirleneceğine işaret etti. Uzun bayram tatili öncesine nazaran mevduat faizlerinin daha düşük olduğunu yüzde 40’ın altına geldiğini söyleyen bankacılık kaynağı tabela faiz oranlarının olması gerektiğinden daha yüksek düzeye çıktığını lisana getirdi.
Bir öteki bankacılık bölümü kaynağı ise faizlerde mevduat aşağı kredi üst olarak bir seyir olduğunu vurgulayarak ticari kredide ise aslında çok arz olmadığını belirtti. Bireysel tarafta kredi faizlerinin yükseltildiğini aylık yüzde 3,25’e çıkan faiz oranlarının kabaca bir hesapla yıllık bileşik faizde yüzde 47’ye geldiğini tabir etti. Kimi bankaların yüzde 5 aylık faiz uyguladığını lisana getiren bankacılık bölümü kaynağı bu oranların 70 bin liraya kadar olan gereksinim kredi kullandırımı için geçerli olduğuna da dikkat çekti.
İhtiyaçta vadeler 12 ayda sınırlandırılıyor
Vadelerin de kısaldığına dikkat çeken kaynak muhtaçlık kredisinin 12 ay vadeli olarak kullandırıldığını söyleyerek regülasyonlar gereğince gevşemediği için bankacılık bölümünün kredi faizlerini üst çektiğini vurguladı. Mevduat tarafında gevşeme kelam konusu olduğunu belirten kesime yakın kaynak TL mevduat faizinin yüzde 40’ın altına geldiğini vurguladı. Kaynak, yüksek hacimli mevduatlarda bile yüzde 35-38 ortası faiz uygulandığını lisana getirdi. Hatırlanacağı üzere geçen aylarda yüksek hacimli mevduatlara bankacılık dalı yüzde 60’a kadar varan oranlarda TL mevduat faizi teklif ediyordu.
Bunun yanı sıra muhtaçlık kredisinde 70 bin lira üzeri kredi arzının da hudutlu da olsa başladığını belirten bankacılık bölümü kaynağı lakin aylık faiz oranının yüzde 5-6’ya çıktığını vurguladı. Kaynak birtakım özel bankaların ise 70 bin liraya kadar gereksinim kredisinde bile yüzde 5 faiz uyguladığına da işaret etti.
Konut ve taşıt kredi faizleri de arttı
İhtiyaç kredi faizlerinin yanı sıra kamu bankalarında taşıt ve konut kredi faizleri de artırıldı. Konut kredi faizi aylık yüzde 1,36 düzeyindeyken pazartesiden itibaren yüzde 2,19’a kadar çıkarıldı. Taşıt kredi faizi ise yüzde 1,67 düzeyinden aylık yüzde 2,45’e yükseltildi. Özel bankalarda ise konut kredi faizleri aylık yüzde 2,5 ile yüzde 4,09 ortasına çekildi. Taşıt kredilerinde ise yüzde 2,59 ile yüzde 4,89 ortasına çıkacak formda artırıldı. Bankacılık bölümü kaynaklarının verdiği bilgiye nazaran konut kredisinde 500 bin liranın üzerinde kredi arzı ise hala daha hudutlu düzeyde bulunuyor.
Yıllık bileşik referans faiz oranı yüzde 17,86’ya çıktı
Merkez Bankası siyaset faizini yüzde 8,5’ten yüzde 15’e yükseltti. Merkez Bankası referans faiz oranı da temmuz ayı itibariyle yüzde 1,36’ya yıllık bileşik referans faiz oranı da yüzde 17,86’ya çıktı. Kredi kartı süreçlerinde uygulanacak azami akdi faiz oranı haziran ayındaki yüzde 1,36’dan yüzde 1,91’e çıkarken kredi kartı süreçlerinde uygulanacak azami gecikme faiz oranı da haziran ayındaki yüzde 1,66’dan yüzde 2,21’e yükseltildi. Ticari kredilerde gereksinim kredilerinde ise 70 bin liranın üzerinde Merkez Bankası’nın belirlediği limitlerin aşılmaması gerekiyor. Yoksa bankacılık dalı aşikâr oranlarda menkul değer tutma zaruriliği ile karşı karşıya geliyor. Bankacıların hesaplamalarına nazaran ticari kredide yüzde 25- yüzde 32,2, gereksinim kredi faizinde ise yüzde 32,2- yüzde 35,72 oranları aşıldığında menkul değer tutma mecburiliği devreye girecek.
Merkez dün de özel bankalara döviz sattı
Bankacılık dalında TL mevduat faizinde bir yavaşlamaya girilmesine karşın Merkez Bankası’ndan şimdi bir düzenleme değişikliği gelmediği için kur muhafazalı mevduat için hummalı uğraşın sürdüğünü vurguladı. Kaynak, mevduat tarafı rahatlasa da bölümün KKM dönüşlerini devam ettirme gayretinde olduğunu lisana getirirken şayet KKM’den dönerse de müşteri dövize gitmesin diye de bankaların uğraştığına işaret etti. Merkez Bankası (TCMB) dün kur muhafazalı mevduat dönüşlerinin oluşturduğu döviz talebini karşılamaları için özel bankalara gereksinimi olan dövizi sağladı. Reuters’a bilgi veren bahis hakkında bilgi sahibi bir kaynak daha evvel TCMB rezervlerinin yalnızca kamu bankaları aracılığı ile piyasaya satışını sağlayan Hazine protokolünün kullanımına son verileceğini de söyledi. Kaynak olumluya geçen TCMB rezervlerinin kur düzeyi belirlemek için kullanılmayacağını da belirtti. TCMB evvelki gün KKM dönüşleri nedeniyle piyasada oluşan döviz likidite muhtaçlığının karşılanması için kamu bankaları üzerinden 1 milyar dolar fiyatında satış yapmıştı. Bankacılık kesimi kaynakları Merkez Bankası’nın dövize müdahale etmediğini söyledikten sonra bu stil satışlarının piyasayı huzursuz ettiğini lisana söylerken piyasanın bunu müdahale her durumda devam ediyor olarak algıladığını belirtti.
