Merkez Bankasının sürpriz faiz artışının ana sebeplerinden birinin KKM’den çıkış tabanının hazırlanması olarak görmekteyim. Bu bağlamda siyaset yapıcılar, bankaların mevduat faizleri için daha cazip faiz oranlar teklif etmelerini bekliyor olabilir.
Geçen sene itibariyle yürürlüğe giren siyasetler çerçevesinde Merkez Bankasının açıkladığı referans faiz oranının aşikâr katlarının üzerinde bir faiz oranınında verilen ticari krediler için bankalar menkul değer tesis etmek durumunda. Devlet iç borçlanma senetleri cinsinden olan bu menkul değerlerin tesisi de banka kârlarında olumsuz tesir yaratabileceğinden dolayı bankalar verdikleri ticari kredilerin faiz oranlarında temkinli olmakta.
Bu son faiz artışıyla bir arada ticari krediler için olan Merkez Bankasının referans faiz oranları da önemli bir artış gösterdi. Böylece, bankalar için yüksek oranlarda menkul değer tesis etmeye mecbur olmadan ticari kredi faizlerini TL mevduat faizlerinin üstüne çıkarma imkanı doğdu.
KKM müşterilerinin TL mevduat faiz oranına hassaslığı mevcut enflasyon oranına nazaran düşük olması sebebiyle bankaların dönüşüm maksadını tutturmak için bu mevduatlara yüksek faiz teklif etmeleri son faiz kararından evvel değerli derecede maliyetli olabilirdi. Bankaların ana pasif kalemi olan mevduatların faizlerinde bir artışa gitmek yerine bankalar, atıl likidite ile ya da repo borçlanmasını arttırarak düşük getirili devlet iç borçlanma senetleri satın alıp bloke hesaplarda tesis etmeyi tercih edebilirlerdi.
Ancak 750 bps’lik artışın beraberinde bu sefer de menkul değer tesisi izafi olarak daha maliyetli hale geldi zira atıl likidite ya da repodan elde edilen fonlar, faiz artışıyla birlikte daha cazip olan ticari krediler kaynaklı mevduatların banka dışına çıkışının finanse edilmesinde kıymetlendirilebilir. Bu yüzden bu kaynakların menkul değer tesisinde kıymetlendirilmesi rölâtif olarak elverişsiz olmakta. Karar sonrası da gördüğümüz üzere mevduat faizlerinde görülen faiz ayrışmasının yanı sıra KKM’den dönen müşterilere yönelik TL mevduat faizleri arttı.
(Merkez Bankasının EVDS üzerinden paylaştığı “TCMB Süreçleri ALIŞ Meblağı (1 Gecelik İşlem)” verisinden atıl likidite varsayım edilebilir.)
Önümüzdeki devirde dönüşüm oranlarının tutturulmaya çalışılması ile birlikte siyaset faizi ve mevduat faizi ortasındaki makasın bir mühlet daha açık kalacağını söyleyebiliriz. Birebir vakitte devlet iç borçlanma senetleri ve bankalar ortası para piyasasında belirlenen borç alma-verme oranları ortasındaki fark da açılabilir. Bunun sebebi olarak bankaların devlet tahvillerine daha az yüklenmeleri ve dönüşüm oranını tutturmaya daha fazla yük vermeleri gösterilebilir. Dönüşüm oranlarının tutturulmasında ise beklenen enflasyon ve kurlardaki volatilite tesirli olacaktır.
Not: Paylaşımlarım yatırım tavsiyesi olmamakla birlikte yalnızca kendi fikirlerimi yansıtmaktadır.
Twitter: @KayaOzyurek
