İkinci el araba satışları, haziranda geçen yılın birebir devrine nazaran yüzde 18 azalırken, ağustos ayı ile birlikte fiyatlarda düşüş kaydedildi.
Hızlı yükselen fiyatlar ve krediye erişimde yaşanan zorlukların yanı sıra tedarik meselesinin azalmasıyla otomotiv piyasasında gözlenen yavaşlama, sayılara da yansıdı. Ağustos ayı başından bu yana ikinci el araba fiyatları ortalama yüzde 3 düştü. Böylelikle, pandemi şartlarının tesirli olduğu Eylül 2021’den bu yana ikinci elde fiyatlar birinci sefer düşüş kaydetti. Fiyatlardaki geri çekilmede, sıfır kilometre araçların ikinci elde spekülatif fiyatlarla satışına yönelik caydırıcı tedbirlerin de tesirli olduğu belirtiliyor.
Ekonomim’den Aysel Yücel’in haberine nazaran, Otomotiv bilgi ve tahlil şirketi Cardata’nın datalarına nazaran, ikinci el araba fiyatları Ağustos ayı prestijiyle düşüşe geçti. Cardata CEO’su Hüsamettin Yalçın, fiyatlardaki düşüşün nedenlerini şöyle özetledi: “Seçimden bu yana ikinci el satışlarında bir düşüş vardı. Düşüş devam ediyor. Satışlardaki daralma temmuz sonu prestijiyle fiyatlara yansımaya başladı. Bunda birkaç majör neden var. Birincisi; sıfır kilometre araçlarda pandemiden bu yana değerli bir sorun olan bulunurluk sorunu değerli ölçüde azaldı. Sıfır kilometre araç bulamayan ikinci el araca yöneliyor bu da fiyatları artırıyordu. Artık beşerler sıfır km araç bulabildikleri için ikinci ele talep biraz düşüyor. Alım gücünün düşmesi de fiyatları aşağı çekiyor.”
EBS Danışmanlık’ın datalarına nazaran, ikinci araba satışları bu yıl birinci kere Haziran ayında düştü. Haziran ayında satışlar geçen yılın birebir devrine nazaran yaklaşık yüzde 18 düşerek, 710 bin adette kaldı. EBS Danışmanlık Genel Müdürü Erol Şahin, ikinci el araç satışlarındaki düşüşe yönelik şu açıklamayı yaptı: “Piyasa sıkıştı. Sıkışıklık hala devam ediyor. Baz tesiriyle Temmuz ayı satışlarında artış olsa da sayılar haziran ayı altında olacak. artan fiyatlar vatandaşın alım gücünü aşıyor” biçiminde konuştu.
Ekonominin nabzının ikinci elde olduğunu vurgulayan Şahin, “Sıfırı alan yüzde 10’luk belirli bir kitle. Alışların yüzde 60’ını 10 yaş üzeri arabalar oluşturuyor. Türkiye’de birinci 6 ayda satılan sıfır araba sayısı 430 bin 372 iken satılan 30 yaş ve üstü araba sayısı yaklaşık 448 bin. Türkiye gerçeği bu” diye konuştu.
“İkinci elde düşüş yaz uzunluğu sürer”
İkinci otomotiv kesimi temsilcilerinden Otomerkezi CEO’su Muhammed Karakaş, Eylül 2021’den bu yana ikinci el araba fi yatlarında birinci kere düşüş olduğunu belirterek, “İkinci el araba fi yatlarında ağustosta başlayan düşüşün 15 Eylül’e kadar süreceğini öngörüyoruz. Bu tarihten sonra ise yaz bitiyor, kur da duracak üzere değil. Kur 1-2 lira üst kıpırdar. O denli olunca düşüş durağanlaşır” açıklamasını yaptı.
Düşüşte dönem etkisi
Döviz ile ikinci el fiyatlarını kıyasladıkları endeksin, yılın birinci yarısına nazaran yüzde 140’lara kadar yükseldiğini belirten Carvak CEO’su Mehmet Çelikol, “Öngörümüz bunun yıl sonunda yüzde 120’lere düşmesi tarafındaydı. Fiyatların döviz bazlı düşüşü bu beklentimizle paralel gerçekleşti. TL bazında değerli fiyat düşüşü görmüyoruz. Lakin sıfır araç arzının artması, ikinci el fi yatının sıfır araç fiyatını geçememesi tarafındaki yasal düzenleme ve sezonsallık tesiri ile yaşanan talep düşüşü sebepli Ağustos ayında kimi segmentlerde küçük düşüş görüyoruz” diye konuştu. Haziran ayında hem bayram öncesi olması hem de fi yat artışı beklentisi sebebiyle önemli talep artışı gözlendiğini hatırlatan Çelikol, şöyle devam etti: “Temmuz ile birlikte talep düşüşü görmeye başladık ve bu trend Ağustos’ta da devam ediyor. Fakat bu beklediğimiz bir düşüştü, bunu hem yaz ayları hem de bayram sonrasının sezonsallık tesiri olarak kıymetlendirmek lazım. Eylül ile birlikte geçen yıllarda gördüğümüz üzere tekrar talep artışı gözlemeyi bekliyoruz.”
Sıfır kilometrede endişe
İkinci el araç piyasasındaki daralmaya rağmen, sıfır kilometre araçlarda şimdi satışlarda düşüş kelam konusu değil. Lakin talepte yavaşlama var. Yüksek enflasyon ve krediye erişimdeki zorluklar nedeniyle sıfır araç pazarında iptaller başlamıştı. Tedarik sorunu nedeniyle pandemiden bu yana birikmiş talep olduğu için sipariş iptalleri şimdi satış sayılarına yansımıyor. Temmuz ayında yıllık bazda yüzde 115,4’lük rekor artışla 112 bin adeti aşmıştı. Ağustos ayında da biriken talep nedeniyle satışlarda daralma beklenmese de temmuz ayına nazaran ivmenin sürat kesmesi bekleniyor. Talepteki yavaşlamanın satışlara tesirinin son çeyrekte ise daha net görüleceği öngörülüyor.
Kısa Dalga
