İnternet ortamında haksız rekabetin olduğunu ileri sürerek ABD Adalet Bakanlığı’nın dava açtığı Google’a nazaran, internet kullanıcılarının bir refleks olarak Google’ı arama motoru olarak tercih etmelerinin nedenlerinden biri, arama motoruna daima yapılan iyileştirmeler ve bu nedenle “googlelama” teriminin internette arama yapmakla eşanlamlı hale gelmesi.
ABD Adalet Bakanlığı bugün ülkedeki son 25 yılın en büyük monopolleşme davasının açılışında, teknoloji devi Google’ı internet arama pazarındaki hakimiyetini rakiplerini dışarıda bırakmak ve inovasyonu sınırlamak için kullanmakla suçladı.
10 hafta sürmesi beklenen davada federal avukatlar ve eyalet savcıları, Google’ın birçok elektronik aygıtta kendi arama motorunu “varsayılan seçenek” olarak dayatarak piyasayı kendi çıkarlarına nazaran düzenlediğini kanıtlamaya çalışacak. Davaya bakacak olan Washington Bölge Yargıcı Amit Mehta’nın önümüzdeki yılın başına kadar rastgele bir karar vermesi beklenmiyor. Lakin Yargıç Mehta’nın Google’ın antitröst maddelerini çiğnediğine hükmetmesi durumunda açılacak bir diğer davada, Google’ı dizginlemek için hangi adımların atılması gerektiğine karar verilecek.
Dosyada bakanlığın baş davacısı Kenneth Dintzer, “Bu dava, internetin geleceği ve Google’ın arama motorunun manalı bir rekabetle karşılaşıp karşılaşmayacağıyla ilgili” dedi.
Google’ın ve bağlı olduğu çatı firma Alphabet’in üst seviye yönetici takımının ve öbür büyük teknoloji firmalarının yöneticilerinin 10 hafta sürecek daha boyunca tabir vermesi bekleniyor. Bu bireyler ortasında dört yıl evvel Google’ın eşkurucusu Larry Page’in yerine geçen Alphabet CEO’su Sundar Pichai bulunuyor. Mahkeme dokümanları, Apple’ın üst seviye yöneticilerinden Eddy Cue’nun da tabir verebileceğine işaret ediyor.
Google’ın avukatı bugün yaptığı açıklamada, ABD’nin arama motoru devinin dorukta kalmak için monopolleşme yasasını çiğnediğini sav ederken yanılgılı olduğunu savundu.
ABD Adalet Bakanlığı, Google şirketini, arama motoruna yaklaşık yüzde 90’lık bir pazar hissesi vermek için Apple üzere aygıt üreticilerine, AT&T üzere kablosuz şirketlerine ve Mozilla üzere tarayıcılara yılda milyarlarca dolar ödemekle suçluyor.
Google ismine konuşan John Schmidtlein, ödemelerin iş ortaklarına, yazılımın güvenlik güncellemelerini ve öbür bakımları vaktinde almasını sağlama çalışmaları için yapıldığını söyledi.
Schmidtlein, “Günümüzde kullanıcılar her zamankinden daha fazla arama seçeneğine ve bilgiye çevrimiçi erişim için daha fazla yola sahip” dedi.
Schmidtlein, Google’ın, Apple ve Mozilla’nın en âlâ arama motorlarını seçmek için düzenlediği müsabakaları kazandığını söyledi.
ABD Adalet Bakanlığı’ndan Kenneth Dintzer ise bugün, ödemelere ek olarak Google’ın, reklam verenlerin ödedikleri fiyatları arttırmak için internete yerleştirilen reklamlarda açık arttırmaları manipüle ettiğini savundu.
Dintzer, “Varsayılanlar ayarlar güçlüdür ve ölçek kıymetlidir. Google yasadışı bir formda on yıldan fazla bir mühlet inhisarını korudu” dedi.
Dintzer, bu durumun, önemli bir rekabet olmadığında Google’ın daha az yenilik yapmasına ve zımnilik üzere öbür telaşlara daha az ehemmiyet vermesine sebep olacağını savundu.
Dintzer ayrıyeten bakanlığın, Google’ın Apple üzere şirketlere yaptığı ödemelerle ilgili yazışmaları korumak için adımlar attığına dair deliller bulduğunu da söyledi.
Dintzer, “Bu mutabakatların monopolleşme sonlarını aştığını biliyorlardı” dedi.
ABD Adalet Bakanlığı, Google’a karşı monopolleşme davasını yaklaşık 3 yıl evvel, eski Lider Donald Trump periyodunda açmıştı. O periyotta Google, internet arama alanındaki egemenliğini, rakiplerine karşı haksız avantaj sağlamak için kullanmakla suçlanmıştı. Hükümet avukatları, Google’ın Apple’ın iPhone telefonlarında, Safari tarayıcısında ve Mozilla’nın Firefox tarayıcısında “varsayılan arama motoru” olmak için her yıl milyarlarca dolar rüşvet verdiğini sav ediyor.
Google ayrıyeten akıllı aygıt üreticilerinin Android uygulama mağazasına tam erişim sağlamalarını, aygıtlarında Android yazılımıyla birlikte gelen Google arama motorunun kullanılması koşuluna bağlamakla ve böylece piyasayı yasadışı olarak kendi lehine kullanmakla suçlanıyor.
Google ise bu suçlamalara, internet arama piyasasının yüzde 90’ına hükümran olmasına karşın geniş kapsamlı rekabetle karşı karşıya olduğu halinde cevap veriyor. Google, rakiplerinin Microsoft’un Bing üzere arama motorlarından, tüketicilerin ne satın alacakları yahut nereye gidecekleri konusunda soru sorabilecekleri Amazon ve Yelp üzere web sitelerine kadar uzandığını öne sürüyor.
Google’a nazaran internet kullanıcılarının bir refleks olarak Google’ı arama motoru olarak tercih etmelerinin nedenlerinden biri, arama motoruna daima yapılan iyileştirmeler ve bu nedenle “googlelama” teriminin internette arama yapmakla eşanlamlı hale gelmesi.
Dava, tıpkı vakitte Google’a yapılan birinci yatırımın 25’inci yıldönümünden yalnızca birkaç hafta sonra başlıyor. Sun Microsystems’ın eşkurucusu Andy Bechtolsheim, yazdığı 100 bin dolarlık çekle Larry Page ve Sergey Brin’in Silikon Vadisi’nde bir garajda Google’ı kurmalarına ön ayak olmuştu.
Bugün Google’ın çatı kuruluşu Alphabet, 182 bin kişinin çalıştığı, piyasa bedeli 1 trilyon 700 milyar dolar olan bir şirket. Şirketin gelirinin büyük kısmı 224 milyar dolarlık yıllık reklam satışlarından elde ediliyor. Google’da her gün milyarlarca arama yapılıyor.
ABD Adalet Bakanlığı’nın Google’a karşı açtığı monopolleşme davası, 1998 yılında Microsoft’a açılan emsal bir davayı anımsatıyor. İnternetin yaygın olarak kullanılmaya başladığı o devirde Microsoft, bilgisayar üreticilerini Windows işletim sistemine bağımlı olmaya ve internet tarayıcısı Internet Explorer’ı kullanmaya zorlamakla suçlanmıştı. Microsoft’un Internet Explorer ve Windows’un birlikte kullanılma siyaseti, bir vakitlerin tanınan tarayıcısı Netscape’in oluşturduğu rekabeti ezmişti.
ABD Adalet Bakanlığı’nın Google davasına bakan takımından avukat Kenneth Dintzer, Microsoft soruşturmasında da çalışmıştı.
Davanın Google aleyhine sonuçlanması, firmayı sarsabilir ve Google, Apple ve öbür firmaların ürettiği akıllı telefon ve bilgisayarlarda arama motorunun varsayılan seçenek olarak kullanmaları için yaptığı ödemeleri durdurmaya zorlanabilir.
Bir diğer mümkünlük ise hukuk uğraşının Google’ın odağını kaybetmesine yol açması. Bu durum, ABD Adalet Bakanlığı’yla girdiği monopolleşme düellosunda Microsoft’un başına gelmiş ve firma, internet arama dalının ve akıllı telefonların süratli gelişimine ayak uydurmakta zorlanmıştı. Microsoft’un bu alandaki yokluğundan ve dikkat dağılmasından faydalanan Google, yeni kurulan bir şirket olarak dünyanın en büyük teknoloji firmalarından biri haline gelmişti.
VOA Türkçe
