Ekonomistlerin Temmuz ayı Tüketici Fiyat Endeksi’nde (TÜFE) aylık medyan iddiası yüzde 9,20 artış istikametinde gerçekleşirken, ortalama kestirim yüzde 9,79 artış oldu. Ekonomistler, Temmuz ayından itibaren döviz kuru gelişmelerinin enflasyon üzerindeki tesirlerinin daha bariz hale geleceğini, fiyat ayarlamaları ile KDV ve ÖTV artışlarının da tesiriyle yılın ikinci yarısında enflasyon eğiliminin tekrar yükselişe geçeceğini iddia ediyor.
Foreks Haber’in 15 ekonomist ile düzenlediği ankete nazaran, Temmuz ayı için yıllık TÜFE verisi için medyan iddia yüzde 47,44, ortalama ise yüzde 48,19 artışa işaret etti.
TÜFE’de aylık en yüksek ve en düşük artış beklentileri sırasıyla yüzde 14,75 ve yüzde 8,57 halinde oluşurken, yıllık iddialarda ise iddialar yüzde 54,90 ve yüzde 46,59 bandında oluştu.
Haziran ayı TÜFE verisi, aylık yüzde 4,03 artış beklenirken, yüzde 3,92 artış tarafında açıklanmış ve yıllık enflasyon yüzde 38,21 düzeyinde gerçekleşmişti.
Ankette, 2023 sonu TÜFE medyan iddiası yüzde 61,60 olurken, ortalama iddia yüzde 61,92, azamî ve en az beklentiler ise yüzde 74,40 ve yüzde 52,20 olarak gerçekleşti. Geçen ayki Foreks Haber anketinde 2023 sonu beklentisi yüzde 46,20 düzeyinde oluşmuş, kestirim aralığı ise yüzde 55,00 ila yüzde 31,34 bandında gerçekleşmişti.
6 ekonomistin 12 ay sonrasına yönelik medyan TÜFE beklentisi ise yüzde 47,50 artış oldu. Azamî varsayım yüzde 58,00, en az varsayım ise yüzde 38,20 artış oldu.
Enerji, besin ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler ile tütün eserleri ve altın hariç TÜFE C Endeksi’ne ait anket sorusunu, 6 ekonomist yanıtladı. C Endeksi’nde aylık beklenti yüzde 8,80, yıllık beklenti yüzde 55,00 artış tarafında oluştu. Ankette, varsayım aralığı aylık bazda yüzde 14,60 ile yüzde 8,00 aralığında, yıllık bazda ise yüzde 6320 ila yüzde 43,00 bandında gerçekleşti.
7 ekonomistin iştirak sağladığı 2023 sonu dolar/TL kuru anketinde, medyan varsayım 29,8800 olurken, ortalama kestirim 29,5643 oldu. Kur için en yüksek ve en düşük varsayımlar sırasıyla, 31,0500 ve 27,5700 olarak gerçekleşti. Geçen ayki Foreks Haber anketinde medyan beklenti 28,0000 düzeyinde oluşurken, en yüksek kestirim 30,0000, en düşük kestirim ise 23,9500 olmuştu.
Akbank Baş Ekonomisti Davet Sarıkaya, Haziran ayında Türk lirasındaki paha kaybının enflasyon üzerindeki birinci yansımalarına karşın, yıllık enflasyonun gerilemeye devam ettiğini; bilhassa ayın ikinci yarısındaki kur artışının enflasyona yansımasının sonlu kaldığını hatırlattı.
Sarıkaya, Temmuz ayından itibaren döviz kuru gelişmelerinin enflasyon üzerindeki tesirlerinin daha bariz hale geleceğini vurgulayarak, “Kur geçişkenliğine ek olarak, fiyat ayarlamaları ile KDV ve ÖTV artışlarının da tesiriyle yılın ikinci yarısında enflasyon eğiliminin tekrar yükselişe geçeceğini öngörüyoruz. Bilhassa, maktu ÖTV düzenlemesi sonrası kıymetli oranda artan akaryakıt fiyatlarının, girdi maliyetleri kanalıyla dolaylı tesirleri yüksek olacaktır. Dolaylı yansımaların öncelikle ulaştırma hizmetleri ve besin fiyatlarında hissedilmesini bekleriz ki birtakım vilayetlerde, kent içi ulaşım, taze meyve-sebze ve ekmek üzere kalemlerde üst taraflı fiyat ayarlamalarının başladığını görüyoruz.” dedi.
Baş Ekonomist Sarıkaya, enflasyon beklentileri ile ilgili olarak, “Ayrıca geçmiş tecrübelerimizden hareketle, beklentilerin çıpalanamadığı yüksek enflasyon periyotlarında, maliyet geçişkenliğinin güçlendiğini ve fiyatlama davranışlarının bozulduğunu da biliyoruz. Münasebetiyle yakın devirdeki enflasyonist şokların, maliyet kaynaklı dolaylı tesirlerinin yanında beklentiler kanalıyla ikincil tesirleri de görülecektir.” değerlendirmesinde bulundu ve bu kapsamda vergi ayarlamalarının tüketici enflasyonuna toplam tesirinin 5 puanı aşacağını iddia etti. Sarıkaya, Temmuz ayı ile birlikte yıllık enflasyonun artış eğilimine gireceği ve yıl sonunda %60 civarına ulaşacağı bir görünümün mevcut olduğunu da kelamlarına ekledi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) 20 Temmuz 2023 tarihli Para Siyaseti Şurası Toplantı Özeti’nde öncü göstergelerin, maliyet gelişmelerinin tesiriyle Temmuz ayında genele yayılan yüksek fiyat artışlarının gerçekleştiğine işaret ettiğini belirtirken, buna bağlı olarak, yıllık enflasyonun da kıymetli ölçüde yükseleceğinin kestirim edildiği tabir edilmişti. TCMB Lideri Hafize Gaye Erkan, bugün gerçekleştirdiği ‘Enflasyon Raporu’ sunumunda enflasyonda tepeyi yüzde 60 civarında beklediklerini kaydetti.
TCMB enflasyon beklentilerini yükseltti. Erkan, enflasyonun 2023 yılı sonunda yüzde 58,0 olarak gerçekleşeceği ve 2024 yıl sonunda yüzde 33,0 düzeyinde varsayım edildiğini söyledi. Erkan, 2025 yıl sonunda ise enflasyonun yüzde 15 olarak gerçekleşeceği kestirim edildiğini belirtti. Bir evvelki enflasyon beklentisi bu yıl sonu için yüzde 22,3, gelecek yıl sonu için yüzde 8,8 düzeyinde bulunuyordu.
Foreks
