Merhaba sevgili okurlar,
Merkez Bankalarının konuştuğu bir haftayı geride bıraktık. Beklentilerin gerçekleştiği bir hafta diyebiliriz. Bir iki istisna banka kararı hariç. Tabi piyasaları yakından takip edenler bilir karardan sonra gelen açıklamalarda saklıydı bir sonraki adımların şifreleri.
Küresel de en çok beklenen Amerikan Merkez Bankası FED’in nasıl bir karar vereceği ve ardından Lider Powel’ın şahin mi yoksa güvercin tonda mı konuşacağı idi.
FED bekleneni yaptı. Bu sefer faizleri sabit tuttu. Fakat Powel’ın açıklamaları tam bir şahindi. Enflasyon da güzelleşmenin sürse bile daha istenilen maksat için daha yolun olduğunun altını çizdi. Faiz kararının sabit tutulmasında izlenen yolun sonuçlarını görmenin değerli olduğunu ve gerektiği nokta da faizlerin daha üst çekilebileceğini, sıkılaştırma tedbirlerinin devam edebileceğini söyledi. Bununla kalmadı yumuşak iniş için dikkatli olmaları gerektiğini söyledi.
FED ‘in kararı ile piyasalar istikamet belirlemede satıcılı tarafta yer aldılar. Önemli kar realizasyonları ile endeksler aşağı sarktı. Hafta kapanışına yanlışsız biraz biraz alım gelse de satış baskısı piyasanın geneline hakim seyretti.
Hafta içi beklentilerin tersine hareket eden İngiltere Merkez Bankası oldu. Faizleri arttırması beklenirken sabit tuttu. Onlar da açıklamalarında enflasyonda sevindirici istikamette bir düşüşün olduğunu lakin durumun denetim edilebilir olması için gerektiği noktada tedbir almaya devam edeceklerini açıkladı.
Hafta kapanırken Japonya Merkez Bankası vardı. O da faizleri sabit tuttu lakin o beklentiler ortasındaydı. Hatta ultra gevşek para siyasetlerine bağlı kalacaklarını da yineledi. Japonların enflasyon oranı o kadar %3,1.
Faiz oranları sabitte bıraktılar. O da – 0,10. Negatif faiz.
İyi de neden bu kadar sıkıcı oldu bu yazı.
Doğru. Bizim ülkenin açıklaması da bu haftaydı. Eğlenceli olan bizim ki.
TCMB de beklentiler tarafında karar verdi ve faizi 500 baz puan arttırarak %30 ‘a çıkardı. Piyasa tahminen biraz daha şoklanmak istiyordu demek ki, döviz bildiğin aşağı inmek yerine üst çıktı. Bizdeki açıklamalar da şahin taraflıydı ancak neye şahin onu da düşünmek lazım. Döviz konusunda Sayın Şimşek zati müdahil olmayacaklarını önceliğin enflasyon olduğunu belirtmişti. Lakin bir türlü yapısal tahliller ile desteklenmeyen iktisatta günü dayalı siyasetler beklenti ve inanç bağını kırmaya devam ettikçe piyasa da satış ile istikrar yerine alış ile istikrar kuruyor. Bu sefer enflasyon ile savaş belli bir kitle üzerine harcama kısıcı tedbirlerden diğer bir şeye dönmüyor. Kaldı ki Türk zekası ona da illa bir tahlil buluyor. Bu sefer önden alım yaparak ya da takas yolu ile hareket ederek kendi iktisadını yaratıyor.
Milli ekonomist Sayın Erdoğan’ın meşhur diktesi hala kulağımda çınlıyor. Faizler giderek yükseliyor lakin enflasyonda gördüğümüz şey düşüş değil. Bir mühlet de göremeyeceğiz bu da kesin. Tabi ki bunun için daha çok erken. İlerlenmesi gereken uzun bir yol var. Ancak bu yolda ilerlerken birtakım taşları da önümüzden kaldırmak gerekmez mi?
Enflasyon hesabını yaparken sığınmacıların kamu kaynakları kullanılarak finanse edilen harcama tesirleri hesaplanıyor mu onu da atlamamak lazım.
Yapısal meselelere odaklanılan bir iktisat daha sağlıklı bir haritayı önümüze çıkaracaktır. İktisat aktörlerinin para bulmak için kullandıkları birinci kelam yapısal tahlillerinde beraberinde geleceği fakat görüyoruz ki iktisat aktörleri kadar siyasi aktörler bunun nasıl sağlanması gerektiğini umursamıyor. Bu sefer yapılan halkın harcamalarının kısılması olmamalı yalnızca. Kamunun da harcamalarını gözden geçirmesi gerekiyor.
Bir dakika…
Ne demişti?
“Oku, düşün, uygula; neticelendir.”
Yok o değil. Başkası neydi?
“Faiz sebep enflasyon netice”
Tabii ya…
Nasıl göremedim ben bunu?
Halbuki daima gözümüzün önündeydi.
Taşlar başımda yerine oturmaya başladı. Hani olur ya yapbozunuzun eksik modülü vardır ve gözünüzün önünde durur ancak fark etmezsiniz. Kesimleri eliniz ile bir yokladığınız da önünüze çıkar.
Japonya …. Bütün problem Japonya’ymış
Erdoğan birinci sefer bu kelamı 2018 yılında söyledi. 2018 yılında Japonya’nın enflasyonu 0,3 seviyesinde faizler ise negatif. Carry trade tesirini en hoş kullanan ülkelerden Japonya. Faizleri eksi ve ultra gevşek para siyaseti sürdürüyorlar. Ortada bir getiri eğrisi düzenlemesi çıkardılar piyasa da ancak ana siyaset hiç değişmedi. Gerçi 2018 yılındaki üzere enflasyonları 0,3’lerde değil artık %3’lere çıktı fakat olsun. O kadar kusur kadı kızında da olur. Faizler daima eksi.
Reis bizi Japonya yapmaya çalışıyordu.
Şimdi anladım.
