Tarımsal destekleme bütçesi 63,5 milyar liradan 91,55 milyar liraya çıkarıldı. Pekala, çiftçilere bu yıl için ödenecek ziraî takviyeler neler olacak?
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, ziraî üretimde sürekliliğin sağlanması ve verimliliğin artırılması hedefiyle bugün Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile ziraî dayanaklarda artışa gidildiğini bildirdi.
Resmi Gazete’de yayımlanan karar ile Çiftçi Kayıt Sistemi’ne (ÇKS) dahil olan çiftçilere bu yıl için ödenecek ziraî takviyeler de muhakkak oldu.
Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli kapsamında buğday, arpa, çavdar, yulaf ve tritikale için dekar başına 103 lirası mazot, 46 lirası gübre olmak üzere 149 lira takviye sağlanacak.
Buna nazaran, ÇKS’ye dahil çiftçilere Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli kapsamında, dekar başına çeltik için 250 lirası mazot, 21 lirası gübre olmak üzere toplam 271 lira; fındık, kuru soğan, yaş çay, zeytin, şeker pancarı için 86 lirası mazot, 21 lirası gübre olmak üzere toplam 107 lira; kuru fasulye, mercimek, nohut, aspir için 103 lirası mazot, 21 lirası gübre olmak üzere toplam 124 lira; kütlü pamuk için 345 lirası mazot, 21 lirası gübre olmak üzere toplam 366 lira; patates ve soya için 172 lirası mazot, 21 lirası gübre olmak üzere toplam 193 lira; yağlık ayçiçeği, kolza (kanola) için 121 lirası mazot, 21 lirası gübre olmak üzere toplam 142 lira; yem bitkileri için 94 lirası mazot, 21 lirası gübre olmak üzere toplam 115 lira; diğer ürünler için 86 lirası mazot, 21 lirası gübre olmak üzere toplam 107 lira takviye verilecek. Nadas için de dekar başına 40 liralık mazot takviyesi sağlanacak.
Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş Toprak Tahlil laboratuvarlarına minimum 50 dekar ve üzeri topraklarda, her 50 dekar toprağa kadar bir tahlil için 50 lira takviye ödemesi yapılacak.
Organik tarım için kategorilerine nazaran dekar başına 30 ila 180 lira dayanak verilecek. Arıcılık Kayıt Sistemi ve Organik Tarım Bilgi Sistemi’ne kayıtlı, organik statüde bulunan kovanlar için arı yetiştiriciliği yapan çiftçilere kovan başına 30 lira takviye verilecek.
İyi tarım uygulamaları takviyesi de kategorilerine nazaran dekar başına 30 ile 270 lira ortasında değişecek. Küçük aile işletmelerinin desteklenmesi uygulamalarında dekara 200 lira ödenecek.
Fındık üreticilerine alan bazlı gelir dayanağı, belirlenen yerlerde yapılan üretimde dekara 170 lira olarak ödenecek. Katı organik-organomineral gübre dayanağı kapsamında dekar başına 30 lira destekleme ödemesi yapılacak. Klâsik zeytin bahçelerinin rehabilitasyonu takviyesi kapsamında dekara 100 lira takviye verilecek.
Fark ödemeleri kapsamında belirlenen havzalarda yetiştirilecek eserler için verilecek dayanaklar de tespit edildi.
Bu kapsamda kilogram başına buğdaya 100 kuruş; arpa, çavdar, tritikale, yulafa 50 kuruş; aspire 55 kuruş; çeltiğe 10 kuruş; dane mısıra 3 kuruş; dane zeytine 15 kuruş; kolzaya (kanola) 100 kuruş; kuru fasulye, mercimek, nohuda 50 kuruş; kütlü pamuğa 160 kuruş; soyaya 60 kuruş; yağlık ayçiçeğine 100 kuruş; yaş çaya 30 kuruş; zeytinyağına 80 kuruş dayanak sağlanacak.
Su kısıtı olan bölgelerde nohut, mercimek ekenlere ilave yüzde 50 dayanak ödenecek. Damlama sulama ile sulanan alanlar hariç dane mısıra destekleme ödemesi yapılmayacak.
Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli kapsamında desteklenen eserlerin havza dışında yetiştirilmesi durumunda belirlenen eserlere mazot, gübre, fark ödemesi, sertifikalı tohum kullanım ve fındık alan bazlı gelir dayanağı verilmeyecek.
Desteklemelerden, ÇKS’de özlük, eser, arazi bilgileri kayıtlı olan ve belirlenen havzalarda yer alan, yerlerde desteklemeye temel eserleri ürettiği Tarım ve Orman Bakanlığı vilayet ve ilçe müdürlüklerince tespit edilen ve belirlenecek yasal müddet içerisinde destekleme müracaatlarını yapan kamu kurum ve kuruluşları hariç gerçek ve hukukî şahıslar yararlanacak.
Yaş çay üreticilerine yapılacak fark ödemesi dayanağı, belirlenen havzalarda Bakanlar Şurası kararıyla yürürlüğe konulan “Çay Tarım Alanlarının Belirlenmesi ve Bu Alanlarda Çay Tarımı Yapan Üreticilere Ruhsatname Verilmesine Dair Karar” ile tespit edilen ve Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü (ÇAYKUR) tarafından ruhsatname verilen alanlarda üretim yapan çiftçilere yapılacak.
Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli kapsamında yem bitkileri dayanağında ÇKS’ye kayıtlı yerleri üzerinde kaba yem üretmek gayesiyle çok yıllık ve tek yıllık yem bitkileri ekimi yapan üreticilere eseri hasat etmeleri kaydıyla takviye sağlanacak.
Yem bitkileri üretim dayanağı, dekar başına olmak üzere çok yıllık yem bitkileri için 90 lira, tek yıllık ve kuru kaidelerde ekilişi yapılan yem bitkileri için 60 lira, silajlık yem bitkileri için 100 lira, yapay çayır mera için 150 lira olacak.
Yer altı sularının yetersiz düzeyde ve su kısıtı olduğunun Tarım ve Orman Bakanlığınca tespit edildiği havzalarda bu yıl ekilen yem bezelyesi, fiğ, Macar fiği, burçak ve mürdümük eserleri için yem bitkisi takviyesine ek yüzde 50 takviye verilecek.
HAYVANCILIK DESTEKLERİ
Hayvancılık alanında, programlı aşıları tamamlanmış, bu sene 4 ay ve üzeri yaştaki buzağılar için hayvan başına 750 lira, ilk buzağılama yaşı en fazla 960 gün yahut son iki buzağılama ortası en fazla 600 gün olan ineklerin buzağıları için de ek 300 lira takviye sağlanacak.
Ağrı, Ardahan, Artvin, Bayburt, Bingöl, Bitlis, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Iğdır, Kars, Muş, Ordu, Rize, Sivas, Şırnak, Trabzon, Tunceli ve Van’da doğan buzağılar için ek 400 lira ödenecek.
Soy kütüğüne ve genometik kıymet tespiti ek desteklemesi, Bakanlıkça belirlenecek ünite fiyat ve kurallar doğrultusunda yapılacak. Yapay tohumlamadan doğan buzağılara ek 450 lira takviye verilecek.
Döl Denetimi Protokolü kapsamındaki boğalardan, yapay tohumlama sonucu doğan buzağılara ek 200 lira takviye ödenecek.
Buzağı dayanak koşullarını karşılayanlar için buzağı başına ödeme ünite ölçülerinin 20 başa kadar tamamı, 21-100 başa kadar yüzde 75’i, 101-500 baş için yüzde 50’si ödenecek.
ÇOBAN TAKVİYESİ 30 BİN LİRA
Dişi mandalar için 1000 lira, soy kütüğüne kayıtlı dişi mandalar için ek 600 lira, programlı aşılarının tamamlanması kaydıyla 4 ay ve üzeri malaklar için 1000 lira, soy kütüğüne kayıtlı malaklar için ek 600 lira, suni tohumlamadan doğan malaklara ayrıyeten ek 1000 lira takviye sağlanacak.
50 baş düveye kadar yapılacak (manda dahil) alımda Bakanlık tarafından belirlenecek düve bedelinin yüzde 30’u, yurt içinde doğmuş, hastalıktan ari işletmelerden ve düve merkezlerinden temin edilen yahut genomik testi yapılmış düvelerin ise yüzde 50’si kadar destekleme ödemesi yapılacak.
Hastalıklardan ari işletme sertifikasına sahip işletmelerin Bakanlıkça belirlenecek kriterlere uygun tüm sığırları için yetiştiricilere 1200 lira takviye verilecek. Ari sığır başına ödeme ünite ölçüleri 500 başa kadar tam, 501 baş ve üzeri için yüzde 50’sine karşılık gelen fiyatın ödenmesi suretiyle uygulanacak. Ayrıyeten Onaylı Süt Çiftliği Sertifikası’na sahip işletmelerdeki ari işletme dayanağı alınan tüm sığırlar için ek 200 lira takviye verilecek.
Bakanlık Hayvancılık Bilgi Sistemine (HBS) kayıtlı, yurt içinde doğmuş, besi mühletini tamamlamış erkek sığırlarını (manda dahil) mevzuatına uygun kesimhanelerde kestiren yetiştiricilere, Bakanlıkça ırk ve çeşit bazında belirlenecek karkas tartısı kriterinin sağlandığı 1-200 baş için (200 baş dahil) hayvan başına 500 lira dayanak ödenecek.
Küçükbaş hayvancılık desteklemelerinde, çoban istihdam takviyesi, 100 baş ve üzeri anaç koyun keçi varlığına sahip işletmelere yahut çobanlara 30 bin lira olarak ödenecek.
Damızlık koyun-keçi yetiştiricileri birliklerine üye yetiştiricilere, Bakanlık kayıt sistemlerine kayıtlı anaç koyun ve keçi başına 100 lira, anaç tiftik keçisi başına ek 40 lira, göçer yetiştiricilerine anaç koyun-keçi başına ek 4 lira takviye ödemesi yapılacak. Ayrıyeten, Bakanlık sistemlerine kayıtlı anaç koyun ve keçilerin 16 Ağustos 2021-15 Ağustos 2022 periyodunda doğanlarına ek 200 lira sürü yenileme dayanağı verilecek.
Bakanlık ıslah programlarından yahut Bakanlıkça kurulan koç teke merkezlerinde ıslah programlarından alınarak yetiştirilen damızlık koç-tekelerden belirlenen kaidelere nazaran alanlara 2000 lira dayanak ödenecek.
İPEK BÖCEĞİ YETİŞTİRİCİLİĞİ
Tiftik ve Yapağı Tarım Satış Kooperatifleri Birliğine (Tiftikbirlik) ve Birliğe bağlı kooperatiflere, Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliklerine yahut Bakanlığa kayıtlı yün sürece tesislerine müstahsil makbuzu karşılığında satış yapan ve Tiftik Kayıt Sistemi (TKS) Bilgi Tabanı’na kaydettiren üreticilere oğlak tiftiğin kilogramına 140 lira, anamal tiftiğin kilogramına 120 lira, tali tiftiğin kilogramına 50 lira, alım satım mukavelesi yapılan tiftiğe de ek 20 lira ödeme yapılacak.
İpek böceği yetiştiriciliğinde fiyatsız tohum sağlayan Koza Tarım Satış Kooperatifleri Birliğine (Kozabirlik), dağıttığı kutu başına 450 lira, ürettiği yaş ipek böceği kozasını Kozabirlik/kooperatifleri yahut faaliyet alanı kozadan flatürle ipek çekimi ve sürece olan hukuksal kişilik vasıflarına haiz işletmelere satan yetiştiricilere, kilogram başına 350 lira ödenecek.
Bakanlık Arıcılık Kayıt Sistemi’ne kayıtlı, üretici/yetiştirici örgütlerine üye üreticilere de arılı kovan başına 60, üye olmayanlara 40 lira, Bakanlıktan üretim müsaadesi almış damızlık ana arı üreticilerinden satın alıp kullandıkları damızlık ana arı başına 200 lira takviye sağlanacak.
Söz konusu karar, 1 Ocak 2023’ten geçerli olmak üzere bugün prestijiyle yürürlüğe girdi.
Kararın kararlarını Tarım ve Orman Bakanı yürütecek.
