Türk-İş’in hesaplamalarına nazaran, ağustos ayında açlık sonu 11 bin 658 liradan 12 bin 198 liraya, yoksulluk sonu ise 37 bin 974 liradan 39 bin 733 liraya yükseldi.
Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin ağustos ayında sağlıklı, istikrarlı ve kâfi beslenebilmesi için yapması gereken aylık besin harcaması fiyatı (açlık sınırı) 12 bin 198 liraya ulaştı.
Gıda harcaması ile giysi, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sıhhat ve gibisi gereksinimler için yapılması mecburî öteki aylık harcamalarının toplam meblağı olan yoksulluk hududu ise 39 bin 733 lira olarak hesaplandı.
Bekar bir çalışanın yaşama maliyeti ağustosta 15 bin 813 lira oldu.
Gıda enflasyonu yıllık bazda %77 oldu
Türk-İş hesaplamasına nazaran ağustosta besin enflasyonu aylık bazda yüzde 4,63, yıllık bazda ise yüzde 77,04 oldu.
Temel besin eserlerindeki artış
TÜRK-İŞ hesaplamasında temel alınan ve direkt piyasadan derlenen fiyatlara nazaran, besin eserlerinde Ağustos 2023 prestijiyle gözlemlenen değişim harcama kümelerine nazaran şu formda oldu:
“Süt, yoğurt, peynir kümesinde;
Bir ayda süt ortalama %12, yoğurt %14, peynir %26 zamlandı. Market markalı (private label) süt fiyatları 21,5 TL/L, peynir 117,5 TL/kg düzeyine geldi. 1,5 olması gerektiği kabul edilen süt yem paritesi 1,34 düzeyinde kalırken çiğ süt fiyatı resmi olarak hâlâ 11,50 TL düzeyinde.
Et, tavuk, balık, yumurta, kuru baklagiller, yağlı tohum eserlerinin bulunduğu kümede;
Et ve Süt Kurumu (ESK), Ankara Besin ve Muhtaçlık Hususları Perakendeciler Derneği bünyesinde faaliyet gösteren marketlerin bir kısmına, Nisan sonu itibariyle ithal edilmiş olan karkas etleri düşük fiyattan vermesi sayesinde dana kıyma 190 TL, kuşbaşı 210 TL’den satılmaya başlanmıştı. Bu eserler sırasıyla bu ay 269 TL ve 289 TL’den satıldı. Bunun yanında ulusal zincir marketler ve Ankara’nın dernek üyesi olmayan ve olup da yerli et satmaya devam eden mahallî marketlerinden pek birçoklarında dana kıyma ortalama 303, kuşbaşı ortalama 340 TL’den reyonlardaki yerini aldı. Bir ayda balık (kültür) ve nohut %4, tavuk %7, yağlı tohumlar (kuruyemiş) ve yeşil mercimek %10, kırmızı mercimek ve yumurta %11 oranında zamlandı. Önümüzdeki ay avlanma mevsiminin başlamasıyla balık fiyatlarının ne olacağı merakla bekleniyor. Dana etinin fiyatında sonlu bir düşüş gözlemlendi. Tavuk yumurtasının tanesi 3,60 TL’nin üzerine çıktı. Tavuk üretimi resmi bilgilere nazaran düşmeye devam ederken ayrıyeten süratle artan fiyatları münasebetiyle mercimek ve nohut ihracatına yeni sınırlamalar getirildi.
Ekmek ve tahıllar kümesinde;
Bir ay içinde pirinç, bulgur ve un %3’er, irmik ve makarna hafif düzeyde zamlandı. Market markalı (private label) makarna fiyatları 20 TL/kg düzeyine yükseldi. Ankara’da 6,5 TL’ye satılan 200 gramlık beyaz ekmek üzerinden hesaplandığında 4 kişilik ailenin aylık yalnızca ekmek masrafı 682,5 TL oldu.
Taze sebze-meyve kümesinde;
Semt pazarlarında hem yeşil soğan, maydanoz üzere salata yeşilliklerinin hem de ıspanak, pazı üzere yeşil yapraklı sebzelerin fiyatları geriledi. Patates ve kuru soğan fiyatları 20 TL’den 16,7 TL’ye düştü. Limon, turp, barbunya, domates, karnabahar fiyatları azaldı. Fasulye, börülce bamya, kabak, patlıcan fiyatları yükseldi. Bu ayın artırım şampiyonu %66’lık artışla pazı oldu. Elma, karpuz, kiraz, muz zamlandı. Nektarın, çilek, kavun, üzüm fiyatları geriledi. En düşük fiyatlı meyve bu ay 20 TL ile elma oldu. Ortalama zerzevat (ana yemekleri tamamlayan maydanoz, kıvırcık vb. salata yeşillikleri dâhil değil) kg fiyatı 25,50 TL, ortalama meyve kg fiyatı 34,69 TL oldu. Hesaplamada 24’ü zerzevat ve 10’u meyve olmak üzere toplam 34 eserdeki fiyat değişimi dikkate alındı. Ortalama meyve-sebze kg fiyatı 27,51 TL olarak tespit edildi (ana yemekleri tamamlayan maydanoz, kıvırcık üzere salata yeşillikleri bu hesaplamada “Ortalama Meyve-Sebze Fiyatı”na dâhil edilmektedir).
Temel yağ eserlerinin bulunduğu kümede;
Bir ay içinde zeytinyağında %24, tereyağında %22, margarinde %8, ayçiçek yağında %5 fiyat artışı yaşadı. Market markalı (private label) ayçiçek yağlarının fiyatı 40 TL/L, tereyağlarının 220 TL/kg düzeyine geldi. Süratle artan yurtiçi fiyatları (ortalama 251 TL) sebebiyle zeytinyağı ihracatı 1 Kasım’a kadar durduruldu.
Son küme içinde yer alan besin unsurlarından; Tuz %20, reçel %15, bal ve şeker %13, çay %3 zamlandı. Baharatlar, ıhlamur, zeytin ve salçada fiyat değişimi görülmezken, pekmez fiyatı sonlu düzeyde azaldı.”
