Prof. Dr. Selva Demiralp, “Kurda bedel kaybının enflasyona paralel devam ettiği, alım gücündeki bozulmanın sürdüğü ve geçen yıldan farklı olarak bu sefer büyümenin de yavaşlayacağı bir sene öngörüyorum” dedi.
Prof. Dr. Demiralp, “İleriki aylarda bu iddiası aşağı çekebilmemiz için enflasyon beklentileri ve risk priminde kalıcı bir düşüş görmemiz lazım. Fakat atılan adımlara bakılınca aşağı istikametli revize etme ihtimalimiz zayıf görünüyor” dedi.
Cumhuriyet’ten Şehriban Kıraç’a konuşan Prof. Dr. Selva Demiralp, Türkiye iktisadının önündeki en büyük zorluğu “bugünü yarına tercih eden kısa vadeli bakış açısı” olarak gördüğünü söyledi.
“Boş tarlayı gösterip seçmeni beklemeye razı etmek zor”
Demiralp, “Kalkınma odaklı büyüme ise tam zıddı bugünden yarınlara yapılacak fedakarlıklar gerektiriyor. Bunu yapmak siyasi otorite açısından kolay değil. Birincisi ekilen eserlerin hasat edilmesi yıllar sürebiliyor. Bu mühlet zarfında boş tarlayı gösterip seçmeni beklemeye razı etmek güç. Hele de bizdeki üzere uzunca bir müddet ekonomiyi ihmal edip beklerken size nefes aldıracak kaynakları tükettiyseniz bu türlü radikal bir dönüş yapmanın siyasi maliyeti daha da yüksek oluyor” diye konuştu.
“İkinci sorun ise atılacak adımların birilerinin canını yakacak adımlar olması” diyen Demiralp, şöyle devam etti: “Yolsuzlukla gayret, kamu harcamalarında tasarruf, vergi ıslahatı ve natürel ki enflasyonla uğraş için gerekli olan ‘acı reçete’ yutulması kolay lokmalar değil. Ayağına bastığınız seçmenden dönüp oy istemek sıkıntı.”
“U dönüşü değil süreksiz yan yol”
Ekonomi programındaki dönüşüm için “bir U-dönüşünden fazla süreksiz bir yan yol” tanımlaması yapan Demiralp, “Değişime dair verilen iletilerin cılız kalması, yapısal dönüşüme dair bir irade ve program sunulmaması, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bilhassa düşük faiz konusundaki görüşlerinin değişmediğini vurgulaması bu kısır döngüde takılı kalacağımıza dair tasamı güçlendiriyor” diye konuştu.
“Yolsuzlukların önüne geçilmeli”
Prof. Dr. Demiralp, “Mevcut faiz artışları ile krizden çıkabilir miyiz?” sorusuna ise şu cevabı verdi:
“Bizi krizin eşiğine getiren faizi indirimleri toplamda yaklaşık 10 puan olsa da bugün faizi 10 puan artırarak kriz öncesi istikrarları yakalayamayız. Ödemeler istikrarı krizini engellemenin ötesinde kurda istikrar sağlamak, enflasyonu düşüremesek de artışını engellemek istiyorsak evvel tüketim yerine TL cinsi tasarrufu teşvik edecek bir faiz düzeyi gerekiyor. Öte yandan bu türlü bir faiz düzeyine, hele de mahallî seçimler öncesinde, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’nın razı olacağını sanmıyorum.
Merkez bankasının ölçülü faiz artışları ve yeni atanan saygın lider yardımcıları ile kazanacağı kredibilite döviz girişini kısmen rahatlatarak en acil dengesizlikleri ortadan kaldırabilir. Lakin enflasyonu düşük çift hanelere indirmeye ya da istihdam artırıcı sürdürülebilir büyüme patikasına geçmeye yetmez.
Bu noktada yapılması gereken kapsamlı bir istikrar programının açıklanması, kurumların faal ve liyakatli işleyişini sağlayacak bir sistem kurulması, yolsuzlukların önüne geçecek, kapsayıcı ve rekabetçi bir üretim ortamı sağlayacak bir çerçevenin kurulmasıdır. Bu türlü bir ortam oluşması durumunda, tıpkı 2001 sonrasında olduğu üzere, para siyaseti faizleri yükseltse bile yatırımcı itimadı artacağı için üretimin sekteye uğramak zorunda olmadığını görebiliriz. Lakin teoride mümkün olsa da uygulamada bu noktaya yaklaşabileceğimize dair çekincelerim var.”
“Bizim iddiamız yüzde 72”
Merkez Bankası’nın yıl sonu enflasyon iddianın yüzde 58’e çıkarmasını da pahalandıran Demiralp, “Bizim Koç Üniversitesi’nden arkadaşlarım Cem Çakmaklı ve Sevcan Yeşiltaş ile yaptığımız sene sonu enflasyon iddiamız ise yüzde 72. İleriki aylarda bu iddiası aşağı çekebilmemiz için enflasyon beklentileri ve risk priminde kalıcı bir düşüş görmemiz lazım. TCMB’nin son iki toplantıda faizleri yalnızca 9 puan artırabilmiş olması, Lider Erkan’ın basın toplantısında enflasyonu düşürme konusunda güçlü ve kararlı bir duruş sergileyememesi nedeni ile tahminimizdeki aşağı taraflı revizyon ihtimalini şimdi yüksek bulmuyorum” dedi.
Demiralp, şöyle devam etti:
“Kurda kıymet kaybının enflasyona paralel devam ettiği, alım gücündeki bozulmanın sürdüğü ve geçen yıldan farklı olarak bu sefer büyümenin de yavaşlayacağı bir sene öngörüyorum. Olumlu tarafından bakarsak bir evvelki seneye göre yapılan sonlu U-dönüşü sayesinde döviz rezervlerimizdeki kaybın kademeli olarak telafi edilmesini ve resmi enflasyonun üç haneli düzeylere çıkışının önüne geçilmesini bekliyorum.”
Kısa Dalga
