Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ve Merkez Bankası Hafize Gaye Erkan’dan oluşan yeni iktisat idaresi, ‘döviz satma’ uygulamalarına son verirken, ithalatı kısmayı hedefliyor. Yeni usuller, enflasyonun artışını hızlandırabilir.
İktidar ihtarlara karşın düşük faiz siyasetinde ısrar edince iktisat krize girmiş, işleri toparlaması için Mehmet Şimşek ve Gaye Erkan üzere ‘piyasanın sevdiği’ isimler misyona getirilmişti. Yeni idarenin iktisat politikalarını ‘normalleştirmesi’ ve Merkez Bankası’nın da faiz artırması bekleniyordu.
Geçen ayki beklentiler yüzde 20-40 ortasında değişiyordu. Faizse yüzde 8,5’ten yüzde 15’e yükseltilmiş ve beklentilerin altında kalmıştı. Bu nedenle dolar ve avro kurları fırlamıştı.
MB’nin 22 Haziran’daki toplantısına kadar 23,4-23,6 ortasında istikrara oturan dolar/TL, faizin yeteri kadar artmamasından sonra tekrar yükselerek 26’yı geçmişti. Birebir biçimde avro/TL, MB’nin faiz toplantısına kadar 25,6-25,8 ortasında istikrara oturmuş, faiz kararından sonra 28’i geçmişti. Dolar/TL şu an 26,9, avro/TL 30 düzeyinde.
MB, dün de beklentilerin artında bir artışla faizi yüzde 17’ye çıkarmıştı.
Döviz satışına son
Yeni iktisat idaresi, ‘döviz satma’ gibi uygulamaların son bulacağına dair bildiriler verdi lakin evvelki idareye nazaran hudutlu olsa da kuru dizginlemek için kamu bankaları tarafından döviz satılıyordu.
Bloomberg’e konuşan işlemcilerse son periyotta, kamu bankalarının kuru dizginlemek için dolar satmayı bıraktığını belirtmişti. Böylece döviz kurları özgür bırakıldı ve yükseldi.
Müdahaleler durdu, enflasyon hızlanabilir
Bloomberg’de Türkiye iktisadı üzerine çalışan ekonomist Selva Baziki, Merkez Bankası’nın geçen ay müdahaleleri durdurduğunu söyledi. İktisat idaresinin ithalatı kısmayı hedeflediğini belirten Baziki enflasyonun süratle artacağını öngördü.
Baziki, Bloomberg’de yayımlanan yazısını Twitter’da şöyle özetledi:
*MB’nin haziranda art kapı müdahalelerini durdurduğunu hesaplıyoruz. Toplam müdahale ölçüsü mayısla tıpkı düzeyde kaldı (199 milyar dolar). Müdahalelerin sonlanmasının da tesiriyle TL mayıs sonundan günümüze yüzde 23 paha kaybetti.
Miktar, aylık müdahale ölçüsüne denk
*Bu, rezervlerde artışı mümkün kılabilir. Hakikaten, MB net rezerv (net swap) konumunda mayıs-haziran ayları ortasında yaklaşık 11 milyar dolar güzelleşme görüyoruz. Ölçü tam da MB aylık müdahale ölçüsüne denk.
*MB’nin siyaset sıkılaşma süreci tamamlanmadan yani faiz dayanağı amaca yakınlaşmadan müdahaleleri durdurması liradaki paha kaybının bir tercih olabileceğini ima edebilir. Yüksek dış finansman açığı veren ülkelerde lokal para bedel kaybı bir siyaset tercihi olabilir.
Hızlanan enflasyon ve hane halkı üzerindeki baskı
*Fikir, ithalatı kısıp ihracatı artırmak yoluyla cari dengeyi güzelleştirmeyi amaçlar. Lakin Türkiye’nin ihracatındaki yüksek ithalat bağımlılığı (MB araştırmasına nazaran yüzde 45) rekabetçi fiyat üzerinden elde edilecek avantajları kısıtlayacaktır.
*Bu durumda ödemeler istikrarını güzelleştirecek sistem olarak geriye mahallî paradaki paha kaybı sebebiyle ithalatın kısılması kalır. Yüksek bir maliyeti de beraberinde getirir: hızlanan enflasyon ve hane halkı bütçesi üzerinde artan baskı.
diken.com.tr
